सफलता र असफलता जीवनका दुई पाटो होइनन्, एउटै सिक्काको दुई छेउ हुन्। जुन दिन यो कुरा हृदयले बुझिन्छ, त्यही दिन शान्ति सुरु हुन्छ। सफलता बाहिरको घटना हो, असफलता भित्रको दृष्टिकोण। जीवनमा “कसरी भयो” भन्दा “किन भयो” बुझ्ने मान्छेले असफलतालाई पनि कृपा ठान्छ। जब चेतनाको आँखाले हेर्छ, असफलता कुनै अन्त्य होइन—रूपान्तरणको संकेत हो। बाहिरबाट बन्द भएको ढोका भित्रको नयाँ द्वार खोल्ने संकेत हो।
अध्यात्मको दृष्टिले सफलता र असफलता दुवै illusion हुन्। किनभने सफल भयो भने अहंकार बढ्छ, असफल भयो भने आत्मग्लानि बढ्छ। तर दुवैमा “म” केन्द्रमा रहन्छ। अध्यात्म भन्छ—“म” हटेपछि मात्र शान्ति सम्भव छ। सफलता त अस्थायी प्रशंसा हो, असफलता अस्थायी निराशा। तर जो साधक छ, ऊ अस्थायीको पछाडि होइन, स्थायीको खोजमा हुन्छ। त्यसैले ऊ दुवैलाई spectator जस्तै हेर्छ—बिना प्रतिक्रिया, बिना भय, बिना गर्व।
सफलता खोज्नेहरू संसारमा दौडिरहेका छन्, तर आत्मा कुनै दौडमा छैन। आत्मा त witness हो—चुपचाप, साक्षी, निरपेक्ष। जस दिन म साक्षी हुन सिक्छु, त्यस दिन म असफलता र सफलता दुवैको परिधिबाट बाहिर निस्कन्छु। अब म खेलाडी होइन, खेल नै मभित्र चलिरहेको हुन्छ। यति बुझ्ने बित्तिकै, डर, प्रतिस्पर्धा, comparison सबै हराउँछ। बाँकी रहन्छ केवल सहजता—effortless living।
अध्यात्म भन्छ—कुनै काम गर्नका लागि सफलता चाहिँदैन, केवल प्रेम चाहिन्छ। प्रेमले कामलाई कर्म बनाउँछ, कर्मलाई पूजा बनाउँछ, र पूजालाई ध्यानमा रुपान्तरण गर्छ। सफलता प्राप्त गर्ने होइन, unfold हुने कुरा हो। जुन दिन तिमी प्रेमपूर्वक काम गर्छौ, त्यो दिन सफलता तिम्रो छायाँ बन्न आउँछ। किनभने अस्तित्व सधै प्रेममा झुक्छ, ambition मा होइन।
अन्ततः, सफलता र असफलता दुवै बाटो हुन्—गन्तव्य होइन। गन्तव्य त आत्मबोध हो। जब म भित्रको सन्तुलन पाउँछु, तब बाहिर जे आए पनि कृपा लाग्छ। सफलता आयो भने “धन्यवाद”, असफलता आयो भने “धन्यवाद”। किनभने दुवैले मलाई मसँग नजिक पुर्याउँछन्। यही दृष्टि अध्यात्मको उपहार हो—जहाँ हरेक अनुभवलाई शिक्षक, हरेक गिरावटलाई ध्यान, र हरेक परिणामलाई प्रसाद मानिन्छ।
ॐ पूर्णमदः पूर्णमिदं पूर्णात्पूर्णमुदच्यते ।
पूर्णस्य पूर्णमादाय पूर्णमेवावशिष्यते ॥
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः ॥ 🙏
