जेल यात्रा 

भाग २ 

ताली किन बज्यो भने .... धेरै दिन देखि नयाँ कैदी आएका रहेन छ , बल्ल नयाँ मुर्गा आयो भनेर ताली ठोक्या रैछन बज्जेहेरु ले | एक छिन मै ताली , खाली भो | गलामा झुन्ड्याएको सरकारी छाप भएको परिचय पत्रले कैदी हैन मार्साब रैछ भन्ने थाह भो | 

संगै हिडेको इन्स्पेक्टर साहेबले कैदीको नाइकेलाई बोलायो | कैदी नाइके त ................

कैदी नाइके चिनेको मान्छे नै परेछ | आफ्नै अड्डाको खरिदार साप | केही महिना अघि आफ्नै बजेई पर्ने बृद्धाको हत्या अभियोगमा पुर्पक्षको लागि थुनिएका | आफ्नै टोल छिमेकमा हरि दाइ | हरिदाईको मुहारमा कान्ति छायो | मानौ बर्षौं देखि अँध्यारो काल कोठरीमा थुनिएका हरिदाईले घाम देखे जस्तो | 

सर नमस्कार भन्दै नेवारी मै किन पाल्नु भएको भनेर सोध्नु भयो | मैले आफु आउनुको बेलिबिस्तार लगाएँ | 

सर संग लामो कुरा गर्नु छ , अहिले सबै संग परिचय गराई दिन्छु भन्दै एक एक लाई बोलाउनु थाल्नु भयो | 

जेल भित्र कैदीहरु बिचको आन्तरिक ब्यबस्थापन गर्न नाइके , भाइ नाइके , चौकीदार , भाइ चौकीदार को ब्यबस्था हुने रहेछ | जेल भित्र सानो पसल हुने रहेछ , चिया नास्ता त दैनिक बन्दोबस्तीका सामान पाइने | पसल कल्ले राख्ने , बजार को जाने , आदि इत्यादि को ब्यबस्था यिनै नाइके चौकीदारहरुले गर्दो रहेछ | लामो समय सम्म थुनिएका, अलि पढे लेखेका र जिउडाल अच्छा भएकालाई यी पदहरुमा नियुक्ति गर्ने रहेछ| 

नाइके हुनु को रवाफ हरिदाई को मज्जा ले देखियो | 

"ओहे कृष्णे, हाम्रो सरलाइ स्पेशल चिया र अमलेट तु ल्याउनु | "

"ओह सानुकाजी, सरलाई राम्रो कुर्सी को ब्यबस्था गर त |"  

जेल भित्र एउटा चोक रहेछ . चारै तिर थुनुवा सुत्ने पाटी जस्तो घर | ट्वाइलेटको हालत उही, सबैलाई लेट हुने | ढल निकास, नेपाल को बिकास जस्तै | 

चोक भित्र कुर्सिमा बसेर हरिदाई संग के कुरा गर्न थालेथें, अरु थुनुवाहरु पनि आइ पुगे | हरि दाइले सबै संग परिचय गराई दिनु भयो | 

उहाँ हाम्रो सर , इन्जिनियर साहेब , मेरो टोलको भाइ | जेलको भौतिक अवस्था सुधार गर्न हेर्न आउनु भएको | हाम्रो मेयर साहेब बडा इअमा जमान भाको मान्छे हो , मेयरले पठाएको मतलब केही काम हुन्छ , उहाँले गर्बका साथ् सुनाए | 

चिया , अम्लेट आइपुग्यो , सबैले चिया लिए | आ-आफ्नो परिचय दिदै गए | थुनुवा मध्ये एक जना बुज्रुक नेपाली कालो टोपी लाइराख्या हेर्दै हाकिम जस्तो देखिनेले आफ्नी परिचय यसरी दिनु भयो -

"म चाहि रामानन्द शर्मा , यही जेलको जेलर, अहिले कैदी भाछु |"

" जेलर साहेब नि जेल भित्र कसरी ?? "

" यस्तै परिबन्दमा परियो सर , ब्याड लक् खराब भए सी यस्तै हो | बिस्तारमा म मेरो कोठा मै भन्छु है , मेरो कोठामा पाल्नु पर्छ नि सर खाजान खान ..| "

जेलर साहेब को आग्राह टाल्ने कुरा भएन , हुन्छ  भने | 

अर्को एक जना कलिलो केटो पनि संगै थियो | भाइ किन नि , जिज्ञासा लागेर सोधें | 

"केटी बेचेको आरोपमा | " धक नमानी उसले भन्यो | 

"साँच्चै केटी बेच्या हो त ?? त्यो त राम्रो हैन नि भाई | "

यति के भन्या थिएँ बिचराको आँखाबाट बलिन्द्र झरे | 

"सर ....| मैले केटी बेच्या हैन , धरोधर्म  हैन | "उ भन्दै गयो -

गाउँमा स्कूल पढ्दा पढ्दै एउटी संग पिरती बस्यो | जात भात को कुरो ले मागेर बिहे गर्न सम्भव भएन र एक दिन भगाएर सदरमुकाम सम्म के पुगेको थिएँ , असत्ती सुन्तालीका दाई हरुले  समाएर पुलिसलाई बुझाइ  दियो | केटी बेच्न लागेको आरोपमा २ बर्ष .....|

"बिचरी सुन्तली पो के गर्दै होली ......" त्यसपछी त्यसले बोल्न सकेन | 

सर जाउँ भित्र तिर , मेरो नि आफ्नो कुरा सुनाउनु छ - हरिदाईले  बाहिर को गम्भीर माहौलबाट कुरा अन्त सार्न भन्नु भयो | हुन्छ नि , मलाई नि छिट्टै फर्किनु छ | आजै रिपोर्ट बुझाउनु भन्नु भा छ मेयर साहेब ले | 

भित्र गएँ , जेलर साहेब को रुम मा | अरु कैदीहरु को चाहि ४-५ जना सुत्ने एउटा रुम हुन्थ्यो भने जेलर साहेबको चाहि सानो तर सिंगल | सानो ब्ल्याक एण्ड ह्वाइट टिभी पनि रहेछ | कानूनले न दिएको सुबिधा जेलर भएरै पाएको हुनु पर्दछ | 

छोटकरी मा भन्नु होस् , म सबैको कुरा सुनेर जान्छु | मैले आफ्नी मनशाय प्रकट गरें | 

हरि दाइले पहिले मेरो कुरा भन्छु  भन्नु भयो | 

सरले  मेयर साहेबलाई मेरो कुरा सुनाइ दिनु पर्र्यो | म एकदम निर्दोष छु | मैले मान्छे मारेको हैन | म संगै समातिएका ८ जना मध्ये एक जना वकिल बाहेक कसैलाई चिन्दिन | मलाई फसाइएको हो | भाइ ले नै भन त मैले मान्छे मार्छु होला र ?? 

मैले चिने जाने सम्म हरिदाई को चरित्र एकदम सफा , समाज सेवामा लागेको . टोल छिमेकमा हरेक जात्रा पर्वमा अगुवा | तर समातियो किन ?? मैले प्रश्न गरें | त्यसै त समात्न आएन होला | 

"हैन भाइ, त्यो बुढी मेरो नजिकको  बजेई | बजेईको सन्तति कोही नभएकोले सबै सम्पती मैले नि पाउने, म किन हत्या गरूँ? "

कुरा जायज थियो र पनि  टोलमा भाको साबिती सर्जमिनमा मैले नै मारेको हुँ भनेको मैले  खुदै सुनेको थिएँ | 

"तपाइँले मारेको हैन भने , अस्ति पुलिसले सर्जमिन गराउँदा , किन सबको सामु मैले नै मारेको हुँ भन्नु भएको त ?? "

"त्यो मैले भनेको हुँ, मैले हैन भनेको भए पुलिस ले मार्थ्यो , बाच्नको लागि भनेको हुँ| " 

"कसरी??" मैले पुरक प्रश्न सोधें | 

"पुलिसले यति पिट्यो .. यति पिट्यो........................." 

क्रमश: