यो मुद्धा साह्रै जटिल बन्दै गैरहेको छ। जतियत को आधारमा देश टुक्रा पारेर आफ्नो पोल्टो भर्ने नब-जनजतिय कबिला सरदारहरुलाई नयाँ नेपालमा यो अहिले एउता सुबर्ण अबसर भएको छ। यथार्थमा हाम्रो देशमा कुनै जती नभै एउटा बर्ग नै त्एस्तो छ जस्ले अरुलाई दास बनएर आफ्नो स्वार्थ सिद्द गर्न हरदम प्रएत्नशिल छ। त्यो बर्गमा आजकालका तथाकथित जनजाती सरदारहरु पनि उत्तिकै छन। यो हामीले बुज्नु पर्ने र बुज्न नसकेको कुरा हो। तसर्थ फगत एउटा जातिलाई तारो बनाउनु भनेको समस्याको गलत व्याख्या नै हो। दुर्गम्मा बस्ने बाउनहरुको अवस्था र शहरमा बस्ने तथाकथित जनजाती कस्को आर्थिक सामाजिक अवस्था राम्रो छ? फेरी आज बाहुन र छेत्री बाहेक अरु जातहरु जनजाती, अधिबासी हुन पुगेका छन। जबकी हाम्रो देशमा भोट्बर्मेली हरु उत्तरी चाइना र मङोलिया बाट फिरन्तेको रुपमा नेपाल चिरेका हुन भन्ने नेपाल र नेपाल बाहेकका ईतिहासकर्हरुको प्रकाशनहरु प्रसस्त रुपमा पढ्न पहिन्छ। त्एसै गरी बाउनछेत्री राज्पुत हरु दक्चिन बाट आएक हुन। तसर्थ जातको आधारमा यो देशमा तेरो भन्दा बढी मेरो हक बढी छ भन्नु केबल द्वन्द निम्त्यौने कुरा मात्र हो। र यो अधुनिक समाजको " equal oppurtunity" को बध्खिलाप् हुन जान्छ। अर्को कुरो, नेपालमा बाउन र छेत्री को जनसंख्या अरुभनदा धेरै छ, तर खोइ त राज्य इनिहरुको? भोली यो मुद्द्दा ले देस्लाई अर्को ठुलो द्वन्दमा लानेछ। त्एसै गरी हिन्दू धर्मालम्भि को नेपाल म बहुलयता छ यो अर्को सत्य हो। त्एसैले राज्यले यो धर्म लाई अरु धर्म भन्दा प्रिथक रुप्मा हेर्न सकेन भने त्एहन पनि द्वन्द निम्तने छ। अमेरिकामा पनि सबै धर्म र जाती लाई छुट छ तर क्रिस्मसमा मात्र राष्ट्रिय बिदा दिएन्छ। नेपाली हरु त यो कुरामा अझ अमेरिका भन्दा नि बढी उदार र प्रजातान्त्रिक भाईसके छ, यो ठीक हो वा गलत हो आउने दिनहरुले भन्ने नै छन. प्रजान्त्रिक मुल्य भनेको बहुमत्को शासन र अल्पमतको कदर हो। यो दुइतैबाट आज हामी बिचलित हुँदै " कबैली " राज्यमा देशलाई लादइछौं। एस्को ठुलो मुल्य हामी निमुखा जनताले औन्दा दिन्मा चुकौनु पर्ने छ।

मेरो अनुरोध जतिय र सम्प्रदैक भावना सबैले त्यागी शाहीश्नु बन्न प्रयास गराउन्। अस्तु।