... अचानक मैले उसलाई देखेँ। 
ऊ पश्चिम दिशाबाट आइरहेकी थिई। गुलाबी ऊनीको टोपी। काँधसम्म फिजारिएको कपाल। खैरो ज्याकेट। निलो जिन्स पाइन्ट। स्पोर्ट्स सु। हिउँ परेर होला, धेरै मान्छे बाहिर निस्केका थिएनन्। त्यसैले, ऊ ट्वाक्कै मेरा आँखामा ठोक्किई।
ऊ बिस्तारै हाम्रै दोकानको छेउसम्म आई। 
म एकदमै लजालु पाराको थिएँ। उसलाई देख्नासाथ मुटु ढुकढुक हुन थाल्यो। फेरि कुरकुरे बैश, जो देख्यो लभ परिहाल्ने। आफूलाई हिन्दी फिल्मको हिरोभन्दा कम सोच्ने बेला थिएन। 
केटीले झलक्क पसलतिर हेरी। हे दैव! सातो त उड्यो। मलाई के गरूँ गरूँ भो -टाउको निहुराएँ। कर्कै नजर भने ऊतिरै थिए। 
ऊ गई। 
कालीकोटको मान्ममा पहिलोचोटि यत्ति 'गजब'की केटी देख्न पाएर मेरो जीवन सार्थक भो। किनभने, मान्मबजार 'विदुर पहाड' जस्तो लाग्थ्यो - फुङ्ङ उडेको। लभ गर्नलाई पछि लागौंजस्ता त्यस्ता रुपसी नै थिएनन्। यही पीडाले कुटुकुटु मुटु खान्थ्यो। 
त्यसदिन त अचम्मै भो। 
म लोकेन्द्रको कोठातिर दगुरेँ। मेरो घरभन्दा पन्ध्र-सोह्र मिटर पर ऊ एक्लै बस्थ्यो। तलतिर किराना पसल, माथितिर उसको कोठा। ऊ कालीकोटको दुरगाउँबाट सदरमुकाममा एसएलसी दिन आएको थियो, तैपनि हामी केटाहरूको खाल त्यहीँ जम्थ्यो।
लोकेन्द्र सुतिरहेको रैछ। 
मैले धेरैबेर ढोका ढक्ढकाएपछि ऊ उठ्यो। 
'सुतेको मान्छेलाई ... यस्तो जाडोमा किन उठाको?' उसले ढोकाबाट बाहिर फुसफुस खसिरहेको हिउँ नियाल्दै भन्यो। 
'जरुरी काम छ।' 
उसले मेरो चन्चलता देखेर ढोका छाडिदियो। म डङ्रंग उसको ओछ्यानमा पल्टिँदै लामो सास तानेर बर्बराएँ, 'तँलाई एउटा कुरा सुनाऊँ भनेर आ'को।'
'के, भन्त?' उसले आफ्नो मुखबाट उडिरहेको बाफ हेर्‍यो। 
'मेरो त लभ पर्‍यो।'
'कोसित?' उसले ईष्यामिश्रित आवाजमा सोध्यो। 
'एउटी छ।' 
'को एउटी?' उसले चिसोले मैलिएको ऐना पुछ्दै केही स्कुले केटीको नाम फलाक्यो। मैले 'होइन ... अर्कै हो' भनेपछि, ऊ अलि सन्कियो। किनभने, उसलाई लाग्न थालिसकेको थियो - यसले बिहानबिहान मलाई 'गफ' दिन आको हो भनेर। 
मैले अघि भर्खरै देखेकी 'जिन्सपेन्टवाली' को बखान गरेँ। र केटीले आफूतिर हेरेर हाँसेको कुरा 'थपि'दिएँ। साँझपखसम्म बजारका सारा केटामाझ हल्ला फैलिसकेको थियो, 'बजारमा नयाँ केटी आ'की छ।' 
तर, त्यो केटी को हो, कसैलाई थाहा भएन। मलाई त झन् के थाहा हुन्थ्यो! कतै फेरि देखिहाल्छु कि भनेर सिउसिउ चिसोमा कैयौं पल्ट बजार फन्का लगाएँ। कतै देखिनँ। 
भोलिपल्टदेखि हिउँ पर्न बन्द भो। वरिपरिका डाँडा सेताम्मे देखिए। घाम लागेपछि त जता हेर्‍यो उतै आँखा तिर्मिराउने। दिनभर घरका छानाबाट हिउँ तप्किरहन्थे। 
म भने मौका पर्नासाथ केटी खोज्न बजार फन्का लगाउँथेँ। 
एकहप्ता बित्यो, हिउँ सक्कियो। घाम पनि रापिलो हँुदै गयो। मैले आस मारँे। 
तर, आठौं दिन नुहाउन ढुंगेधारातिर हिँडेका केटाहरू बजारको पल्लो पुछारमा एउटी 'खुबसुरत केटी' देखेँ भन्दै फर्किए। उनीहरू पनि मख्ख थिए। दुईतीन जनाको त देख्नेबित्तिकै लभ परेछ, मेरोजस्तै। 
अलि दह्रै प्रतिस्पर्धा हुने भो! 
केटाहरूले केटीका बारेमा नयाँ कुरा पनि पत्ता लाएछन्। केटी एसएलसी दिन कालीकोट आकी हो रे। अनि, अहिले केटी आफ्ना बासँग बस्छे रे! बजारको पुछारमा। 
'केटीको बा को?' म फुरुंग भएँ। 
'खाद्य संस्थानको हाकिम।' 
'केटीको नाम के रैछ?' मैले जवाफ पाउने आससहित प्रश्न गरेँ।
एउटाले लजाउँदै नाम उच्चारण गर्‍यो - सुस्मिता।
...

सुस्मिता हाम्रै स्कुल पन्चदेवल माविमा १० कक्षामा भर्ना भई। स्कुल थियो, सदरमुकामबाट एकघन्टा ओरालो झर्नुपर्ने मान्म गाउँमा। उक्लँदा दुई घन्टा त लाग्थ्यो नै। 
स्कुल जान मन नगर्ने धेरै केटा स्कुल जाने तयारी एकाबिहानैदेखि गर्न थाले। सरले सोधेको प्रश्नको उत्तर दिन नसक्दा उसको अगाडि बेइज्जत होला भनेर 'गेस पेपर' पनि रट्न थाले। 
म रेडियोको खुब सौखिन थिएँ। यसो कविता लेखिटोपल्थेँ। संयोगबस, मेरा धेरै कविता रेडियोबाट बज्थे। प्रायः नौ बजेपछि, हरेक दिन। त्यसैले, स्कुलमा मेरो इज्जत नै थियो। झन् सरहरूले कक्षामा छिर्नेबित्तिकै मतिर मुसुक्क हाँस्दै भन्थे, 'ए मिस्टर बुद्धिसागर, हिजो राति तिम्रो कविता सुनेँ।'
गर्वले मेरो छाती नांलोजत्रो हुन्थ्यो। 
तर, सुस्मिता कक्षामा आउन थालेपछि यस्तो संयोग जुरेको थिएन। सरले एकपल्टमात्र त्यस्तो भनेको भए सुस्मिताको अगाडि मेरो 'सान' हुन्थ्यो नि! 
सुस्मिताले कक्षाका दुईतीन केटीलाई आफ्नो मित्र बनाई। केही सहयोग चाहियो भने पनि तिनैलाई भन्थी। केटाहरू त हरदम तयार नै थिए। 
म झन् ज्यानै दिन तयार! 
एसएलसीमा दुइटा अप्सनल विषय थिए - म्याथ र अर्थशास्त्र। म त म्याथमा जिरो, त्यसैले अर्थशास्त्रको विद्यार्थी भएको थिएँ। अब सुस्मिताले के विषय लिन्छे, चर्चाको विषय भो। 
'पढाइमा खत्रा छे।' मेहलको रुखमुन्तिर थकाइ मारिरहेका बेला एउटाले अन्दाज गर्‍यो, 'अप्सनल म्याथ नै लिन्छेजस्तो छ।'
'हो हो, हिजो बन्जाडे सरसँग उसले कुरा गरेकी थी।' अर्कोले ठेल्यो। 
बन्जाडे सर, म्याथका टिचर। यत्ति खग्गड कि पहिला उत्तर लेखेर हिसाब माथितिर सार्दै प्रश्नसम्म पुग्न सक्थे। कक्षा सकिएपछि, टिउसन पनि पढाउने भएकाले उनको व्यस्तता चरम चुलीमा थियो। 
'अब सुस्मिताले म्याथ पढ्ने भई,' केटाहरू उत्साही भए, 'त्यसले बन्जाडे सरसँग टियुसन पनि पढ्छे।'
त्यसको भोलिपल्टदेखि त बन्जाडे सरसँग टियुसन पढ्न केटाहरूको लाइन लाग्यो। कतिले अर्थशास्त्र छाडेर अप्सनल म्याथमा नाम लेखाए। म भने चुपचाप रहेँ। भाग्यमा जे छ, त्यही होला भनेर चुपचाप रोइरहेँ। तैपनि आस त थियो नै। किनभने, सुस्मिताको दोस्ती त मेरी बैनीसँग पनि भैसकेछ। 
तर धेरै दिन रुन परेन। एकदिन त थाहा भैहाल्यो, सुस्मिताले कुन विषय लिइछ। 
सातौं घन्टी अर्थशास्त्रको थियो, हेडसरले पढाउँथे। थोरै विद्यार्थी थियौं, त्यसैले चौरमै कक्षा हुन्थ्यो, मलिन घाम ताप्दै।
छैटौं घन्टी सकियो। 
हामी अर्थशास्त्रीहरू बाहिर निस्कियौं। मेरो मन पीडाले पोलिरहेको थियो, एकघन्टी भएपनि सुस्मितासित मेरो बिछोड हुने भो। बाहिर चौरमा हामी आठ विद्यार्थी गोलघेरा लाएर बस्यौं। म टुलुटुलु अप्सनल म्याथको कोठातिर हेर्थें बेलाबेला। सारा विद्यार्थीले अप्सनल म्याथ लिएकाले कक्षामा भीडै थियो। 
फेरि कोठातिर आँखा गए। 
हेहेहेहे ... सुस्मिता त चौरतिर पो आउँदैछ त! 
भनेपछि त सुस्मिताले पनि अर्थशास्त्र नै लिइछ। मलाई काउकुती लाग्यो। मैले शिर उठाएर गर्वसहित अप्सनल म्याथको कोठातिर हेरेँ। एकदुई जना केटा झ्यालमा नाक रगडेर बाहिर चिहाइरहेका थिए। तीमध्ये एकदुई जनाले हिजैमात्र अर्थशास्त्र छाडेका थिए। 
लौ खाऊ ...। म उनीहरूतिर हेर्दै खिस्स हाँसेँ। 
सुस्मिता मेरै छेउ आएर टुसुक्क बसी। म उसको सुगन्धले फक्रिएँ। 
त्यसको दुई दिनपछि, संयोगबस, फेरि रेडियोमा मेरो कविता बज्यो। सुस्मिताले पनि सुनिछ। स्कुलबाट फर्किदै गर्दा एकढिस्को उक्लेपछि, ऊसित भेट भो। ऊ मलाई हेर्दै हाँसी। 
'हिजो रेडियोमा तिम्रो कविता सुनेथेँ।' उसले भनी, 'राम्रो थ्यो।'
म शब्दबिहीन भएँ, खुसीले गदगद। केही प्रतिद्वन्द्वी केटाहरू पनि शब्दबिहीन भए तर रिसले चुर। 
त्यसको फलस्वरुप भोलिपल्ट पहिलो कक्षा पनि सुरु भएको थिएन, एउटा केटो बम्कियो, 'डाँडाका केटीहरू रन्डी हुन्।'
सदरमुकामलाई सबैले डाँडा भन्थे, डाँडामा भएकाले। केटीहरूले शिर निहुराए, त्यसमा सुस्मिता पनि थिई। 
मलाई झोक चल्यो। म कराएँ, 'एई ... जे पायो, त्यै नबोल्त।'
'तँ पनि निउँ नखोज।' केटो झन् जंगियो, 'के डाँडाका सबै केटी तेरा जोई हुन्?'
बढ्ता बोल्दोरैछ! मैले उसको रुद्रघन्टीमा मुक्का प्रहार गरँे। ऊ होचो थियो। ऊ पनि प्रहार गर्न नजिक आयो, मैले वरैबाट लात बजारेँ। ऊ डेस्कमा पछारियो। 
'एई ... ठोक, नछोड।' एकदुई जना केटाहरू पनि उसलाई जोस दिन कराउन थाले। लौ त। मैले अन्धाधुन्द सबैतिर मुक्का बजारँे। फाइटबाट आतंकित विद्यार्थीहरू हुरुरुरू कक्षाबाट बाहिर भागे। होहल्ला भो। 
मलाई तीनचार जनाले घेरिसकेका थिए। मेरो धुलाइ हुने तयारी हुँदैथ्यो, सरहरू कक्षामा आइपुगे। 
एकैछिनमा हामी हेडसरका अगाडि थियौं। सरको हातमा बेतको लामो लट्ठी थियो। 
'यसले पहिला हान्यो।' केटाले गर्दनको रातो छाप देखायो। 
'यी सबै मिलेर मलाई पिट्न आ'का हुन्।' म पनि के कम, भन्दिएँ। 
सरले सबैको हत्केलामा दसदस पटक प्रहार गरे। मलाई भने 'अब यस्तो नगर्ने सर्त'मा छाडिदिए। 
'हाम्लाई मात्र पिट्ने?' केटाहरूले रुन्चे स्वरमा भने, 'उसलाई नपिट्ने?'
सरले केटाहरूलाई गढेर हेरे र आफ्नो निर्णय सुनाए, 'उसलाई किन पिट्ने? रेडियोबाट कविता बज्ने मान्छेले गल्ती गर्नै सक्दैन।'
...