तारेमाम गाम्लेहरु ! मन्तयेक ला? उताआ पल्तिर गाममा ठुल्दाइ र ठुलि भिड्दै र'छन एक दनक त मैले नि दी दें के रे । यो हरियो बाकसाँ क्यार्न लायौ कुम्ले? ठुल्दाइ त प्रौढकक्षाआ गन्थन पो अर्दैर'छन त । दुर्गे त पुण्टे दा'लाइ जिस्क्याम्न ला' रैछ, ठुली, सानी, मिस र चित्रे खसिको सपना देख्न थालेको हो कि के हो? दशै आ' जस्स त लाएन गाँठे । किरिकेटिआ हालखवर के छ? खोइ रामे, झिल्के, हरी कता गो? कुखुरो बोकेर आउँथे भउते, यसपाली त माछा ल्याउँछ कि आश गरेरै बसेछु के रे, अस्ति कसले हो माछा मार्दैछ अरे भन्थो । लु यो गफ यत्तिकै, अब आजआ भाग कथा - भाग - ९ --------------- हडताल सकिएर शुरु भएको कक्षामा हडतालको ह्याङओभर बाँकि नै थियो । असरल्ल स्कुल, लथालिङ्ग वातावरण । अविश्वास र आशंका - शत्रुतापूर्ण हेराइहरु । सरमिसहरुले विशेष गरेर नेता बनेका बिद्यार्थिहरुमाथि प्रतिशोधमय ब्यवहार गरेको महशुस चनालाइ हुन थाल्यो । वार्ताको बहसमा चनाको कडा कडा तर्क सामना गरेको कारण नै हो वा अरु केहि, चनाले आफुमाथि शिक्षकहरुले असामान्य ब्यवहार भएजस्तो लाग्न थाल्यो । कक्षाभित्रको प्रश्नोत्तर र बहसहरुमा चनालाइ अवमुल्यन गर्न थालियो । चनालाइ कुनै समुहमा पनि नराख्ने, चनासित बहस गर्न कोहि पनि अघि नसर्ने, चनाले सोध्ने प्रश्नहरुलाइ बेवास्ता गर्ने अथवा त्यो असम्बन्धित प्रश्न हो भनेर पन्छाउने, चनाले दिने उत्तरहरु ठीक बेठीक के हो केहि पनि नभन्ने, र चनाको होमवर्कहरु पनि नजाँच्ने, होमवर्क गरेपनि नगरेपनि केहि नभन्ने । शिक्षकहरुको यस्तो ब्यवहार एकहिसाबले चनालाइ मानसिक तनाव दिने खालको थियो । अर्कोतिर बढेको २५% फी को निमित्त चना जिम्मेवार रहेको जस्ता कुराहरु बेलाकुबेला साथिहरुमाझ हुने हुनाले चनाका साथिहरुसित पहिला जस्तो आत्मियता हुन सकेको थिएन । पैसा तिर्न आएका अभिभावकहरु पैसातिर्ने काउण्टरको झ्यालबाट चनालाइ आक्रोशित नजरले हेरे जस्तो लाग्थ्यो चनालाइ । यी सबै कारणवाट एकप्रकारले हतोत्साहित चना कक्षा भित्रको नियमित र अतिरिक्त क्रियाकलापहरुमा पनि रुचि हराउदै गयो । कसैको विरोध नगर्ने तर सक्रिय सहभागि नहुने र नेतृत्त्वदायी भुमिका पनि नलिने ब्यवहार प्रदर्शन गर्न थाल्यो चनाले । फलत: बगैचा फेरि बनेन, भित्ते पत्रिका नियमित भएन । कक्षाकोठाको नियमित सरसफाइ पनि हुन छाडयो । कक्षाकोठा भित्रको गाग्रीहरु बेलाबेला खाली हुनथाले । हड्तालको बेला भत्काइएको धम्प्वा: मर्मत भएन । पानी खान स्कुल कम्पाउण्ड बाहिर जानु पर्ने स्थिति आयो । कक्षामा एकले अर्कोलाइ सिकाउने वाताबरण पनि हरायो । पालो लगाएर गरीने काममा सबैले अनेक बहानाबाजि गर्दै काम ठग्न थाले । कहिलेकाहि सरहरुले "पहिले गरेको जस्तै कामहरु किन नगरेको? फेरी त्यस्तै गर्नु पर्यो " भन्नु हुन्थ्यो तर चना केहि नबोलि चुप लागेर बस्थ्यो । चमेलि कमल गगन आदिले सबैले सहयोग नगरेको भनेर पन्छिदै कुरा गर्थे । त्यसको अलावा चनाले सोच्दै नसोचेको बिभिन्न दोषारोपणको सिलसिलाहरु पनि शुरु भयो । गायत्रीले "चनाले मह राखेको मिठाइ चोरेर खायो" भन्दै हिडिछन जबकि चनाले त्यस्तो मिठाइ देखेकै थिएन । कहिलेकाहिँ केटीहरुले तितौरा ल्याएर बाँड्दै खाँदा चना पनि साथ दिन्थ्यो तर यो मह राखेको मिठाइको कुरा कहाँबाट कसरी आयो चनाले बुझ्दै बुझेन । यस्तो कुरामा झगडा परेर गायत्रि, रमा आदिसित चनाको बोलचालै बन्द हुन गयो । रमेशले "चनाले खेलौना बिगारिदियो" भन्न थाल्यो जुन खेलौना गगन र निर्मलको छिनाझपटिमा बिग्रेको थियो । हुँदा हुँदा पहिला बगैचा बनाउने इत्यादि काम गर्ने बेलामा चनाले गाली गरेको कुराहरु समेतको अनावश्यक चर्चा हुन थाल्यो । काममा कडा मिजास प्रदर्शन गर्ने चनाले भनेअनुसार काम नहुँदा गाली पनि गर्थ्यो कहिलेकाहिँ । कामहरु ब्यवस्थीत हुँदा चनाको गालीलाइ सबैले सराहना नै गरे तर ती गालीहरुको प्रतिक्रिया ब्यक्तिगत आक्षेपको रुपमा पछि यस्तरी आउँला भन्ने सोच चनाको मनमा पलाएको थिएन । "चनाले मलाइ यस्तो भन्याथियो, चनाले मलाइ त्यस्तो भन्याथियो" भन्दै प्रतिशोध साँध्नेहरुको लहर नै चल्यो, कोहि जिस्किएर भन्थे कोहि नजिस्किकनै । यसैगरी पहिला पहिला चनासित नजिक हुने होडमा प्रतिस्पर्धा गर्ने सुजना, अन्जु आदि ले चनालाइ घमण्डि भन्दै हिड्न थाल्यो । दिक्क मानेर सुस्ताइरहेको चनासित हिसाब सिक्न आएका सुजना, अन्जु र मन्जुलाइ चनाले केहि दिन अगाडि "म अहिले सक्दिन" भनेको रहेछ । हडताल हुन अगाडिसम्म सबैले "तेरो र चनाको जोडि मिल्छ" भनेर भन्ने हुनाले सुजना बेलाबेलामा चनामाथि हैकमि शैलिको ब्यवहार प्रदर्शन गर्थिन । सुजनाले भनेपछि चनाले गर्नै पर्ने जस्तो । मन राखिदिन हो वा किन - सुजनाको कुराहरु चनाले प्राय: मान्थ्यो नै । परपरपरपर बोल्ने र छिटो प्रतिक्रिया दिइहाल्ने स्वभावको सुजनाले चनाको कुरामा सधै सही थाप्यो । चनाले पनि सुजनाको कुराहरु "नाई" कहिल्यै भनेको थिएन । तर त्यसदिन अन्जु र मन्जुको अगाडि त्यस्तरी निर्मम तरीकाले "म अहिले सक्दिन" भन्दा सुजनाको अभिमानमा बज्रपात भएको थियो होला शायद । त्यसैले "चना घमण्डि भएको छ अचेल" भनेर भन्दै हिडेकि थिइ होलिन सुजना । दुर्गाले चनालाइ "सुजनाले अचेल तिमीलाइ खूब घमण्डी भन्दै हिडेको छ नि किन? " भनेर बताएपछि चनालाइ नरमाइलो लागेको थियो नै । त्यसमाथि दुर्गाले यो कुरो चनालाइ बताइदियो भनेर सुजना र अन्जु दुइजना दुर्गासित झगडा गर्न थालिन । शुरुको मुखाले बाझाबाझ केहिबेरमै भुतालाभुतालमा परिणत भयो । दह्रो ज्यान भएको दुर्गालाइ ठिकैको अन्जु र अलि फिस्टे सुजनाले गरेको आक्रमण प्रत्याक्रमणको सिलसिलाले कक्षाकोठा निकै तनावपूर्ण भयो । हँसिलो मिजासका रमाइला केटीहरुको रणचण्डी स्वरुप - बाफ रे!! केहिबेरमा सबै मिलेर झगडा छुटाए, कसैले जितेन तर चनाले आफु हारेको महशुस गर्यो । यो सबै देखेको चनासित अफशोस बाहेककेहि थिएन । यसरी बिभिन्न घटनाक्रमका कारण साथीहरुमाझ आत्मीयता गुमाउँदै गएको चना उक्त त्रैमासिक जाँचको नतीजा आउँदा तीन छक्कै परे । सँधै पहिलो दोस्रो हुने चना दशौ तहमा झरेको रिजल्ट आयो । जाँच त्यस्तरी बिग्रेको थिएन तैपनि यसरी अस्वभाविक रुपमा खस्किनुमा उसले आफुलाइ सरमिसहरुले गरेको पक्षपातको शिकार भएको ठान्यो । उसैपनि एक वा दुइ तह तलमाथि हुँदा पनि तहल्का मच्चिने वातावरणमा दशौं तहसम्म गिर्नु भनेको एकप्रकारले प्रलय नै थियो त्यो । चनाले दु:खको पीडा महशुस गर्यो भने कक्षाका अरुको आँखामा अन्यौलपुर्ण सहानुभुति । रिजल्ट भएपछि कसैसित नबोलि चना स्कुलबाट फटाफट छिटो निस्कियो । केहि पर पुग्दा उसलाइ पछाडिबाट कसैले तान्यो । प्रतिमा रहेछ । हातैमा रिजल्ट बोकेकि प्रतिमाले चनालाइ रिजल्ट कै कुरा गर्यो । "अइ चना, खै तिम्रो रिजल्ट नदेखाउने हाम्लाइ ?" "हाय् खत्तम रिजल्ट के देखाउनु? होस ।" "खै न हेरुम - तिमी टेन्थमा कसरी पुगेको? जाँच बिग्रेको थियो ?" "त्यस्तो बिग्रेको त थिएन ।" "जाम हाम्रो घरमा घरमा बसेर कुरा गरम । बाटोमा के लामो कुरा गर्नु?" "होस म घर जान्छु । पछि आउँला ।" "जाम न भने जाम ।" "होस होस, म पछि आउला के ।" "हिड जाम । जाम भनेपछि जाम न, जिद्दि ।" प्रतिमाले उनको घर जान साह्रै कर गरिन । वास्तवमा हड्तालको बेलादेखि तनावरत चनालाइ प्रतिमाले निकै अब्जर्भ गरेकि रहिछिन । चनाले थाहा नपाएको आफ्नै बारेका कतिपय कुराहरु प्रतिमाले भनिन र चनाको रिजल्ट नराम्रो हुन्छ होला भनेर पहिलेइ अन्दाज गरेको भनेर बताइन । रिजल्टमा पक्षपात भएको कुरो पनि निर्धक्क बताइन । बिशेषत: उनले चमेलि फर्स्ट हुनुमा पक्षपातकै करामत हो भनिन। नत्र चना, कमल, अमर, अन्जु र चन्द्रहरु भन्दा पछाडि पर्नु पर्ने हो चमेलि भनेर भनिन । प्रतिमाको बिचारमा कुनै कारणवश चमेलीले सरमिसहरुको सद्भाव जितेर सँधै धेरै धेरै नम्बर ल्याउने गरेको थियो । भोलिपल्ट बि सेक्सन मा नै रहेका बिमल र रत्न चनालाइ घरमै भेट्न आए । चनाको नम्बर थोरै आएर दशौ तहमा झरेको सुनेर चिन्तीत थिए दुबै जना । उनिहरुले पनि प्रतिमाको जस्तै कुरा गरेर फाइनलमा पनि त्यस्तै पक्षपात गर्छ होला भने । बलबहादुर दाइले चनालाइ हड्तालमा धेरै नै लागेर मुर्ख बनेको भनेर गाली गरे । कमलादिदिसित बलबहादुर दाइको सम्बन्ध त्यति राम्रो गइरहेको थिएन ट्रेजेडि होला होला जस्तो भइरहेको थियो त्यो बेला । तर खग्गु बलबहादुर दाइ भने अर्कै केटीतिर आँखा लगाउन थालिसकेको थियो । चनाको अन्तर्मनमा भने बलबहादुर दाइले कमला दिदिलाइ अन्याय गरेको भन्ने परेको थियो । एकदिन बलबहादुर दाइको चिठ्टी नबोकिकनै कमलादिदिलाइ भेट्न गयो चना । कमलादिदिले सँधैजसो चिठ्टी लिएर आएको होला भन्ने ठानिन । तर चनाले उनीहरुबीचमा समस्या भएको थाहा पाएर कुरो बुझ्न आएको भनेर बतायो । कमलादिदिले आक्रोशको आगो ओकलिन । चनासित चुपचाप सुन्नु बाहेक अरु बिकल्प थिएन । फर्केर बलबहादुरदाइलाइ सुनाउदा बलबहादुर दाइ पनि आगो नै बने । उनले पहिलो प्रहार त चनालाइ नै गरे - म सित सल्लाह नगरी किन भेट्न गएको भन्दै । दोस्रो प्रहार - किन चुपचाप सुनेर बसेको, जवाफ दिन पर्दैन थ्यो? खाली हड्तालमा नेता बन्दा मात्रै बोल्न आउँछ तिमीलाइ भन्दै जङ्गिए । अनि तेस्रो प्रहार कमलादिदिको आक्रोशको प्रत्युत्तरहरु साथ । चनालाइ लाग्यो - दुबैजना घमण्डी एक से एक रहेछन, ब्रेक भयो ठीकै भयो । यसबाट चनाले सिक्यो - लभको मामिलामा मिडल म्यान बन्दा साह्रै अप्ठेरो हुने रहेछ, दुवैतिरको रीस खप्नु पर्ने । यो बुझिसकेपछि चनाले फेरी कहिल्यै मिडल म्यान नबन्ने बिचार गर्यो । केहि हप्तापछि, घरबाहिर बसिरहेको बेला मुलाको अचार थेगो हाल्ने सर चनाको घर अगाडिबाट जाँदै थिए, चनालाइ देखेपछि टक्क अडिए । "ल टिम्रो घर ह्याँ हो? मलाइ ट ठाहा नै ठिएन ।" "हो सर ।" "ल टिमिसिट एउटा कुरा गर्नु पर्ने ।" भन्दै सर त घरभित्र नै छिर्नु भो । "टिम्रो ट रिजल पनि राम्रो भएन रे हो?" "अँ सर, पहिला जति नम्बर आएन ।" "हेर टिमि नयाँ मान्छे । टिमिलाइ राजनिटि ठाहा नै हुन्दैन । टिमि हरतालको बेला बार्टा गर्न आउनै नहुने । आएपनि चुप्प लाएर बस्नु पर्ने । डेख्यो ट्यो मुलाको अचार गगनचा कस्टो ज्ञानि भएर बस्यो । नेटा पनि भयो सबैले डेखेर पनि ल्यायो कसैले नराम्रो पनि भनेर ल्याएन। अब टिमिले ट्याँ टेट्रो कुरा गरेर ट ल्यायो टर टिमिलाइ झन कसैले मन पराएर पठाएन । कुरो गर्न जानेपनि ढेरि कुरा गर्न हुन्नेन के । ठाहा पाइ राख ।" "अँ सर त्यस्तै रहेछ ।" प्रशिक्षण दिएर बोल्न सिकाएको कुरो चनाले सरलाइ भनेन । "टिमि राम्रो विद्यार्ठि हो । एसएलसिमा टिमले फस दिब्जन हानेर ल्याउँछ । टर टिम्ले मेनट गरेर पध्न पर्छ । यो जाँचमा लम्बर आएन भनेर चिन्टा गरेर नबस । म थोकेर भन्दिन्छुँ टिम्रो किलासबात टिमिले र कमलचाले माट्र फस दिब्जन हान्छ, अरुले सक्दै सक्दैन ल । ल चिन्टा नगर राम्ररी पध है । केइ परेर ल्यायो भने मलाइ भन्नु है । म टिमलाइ हेल्प गरेर डिन्छुँ नि ।" "हस सर ।" *******************************************************************************************