नयाँ नेपालको यात्रा भाग ८

बोका , धोका र पोका

भाग सातमा मनकामना दर्शनको बयान गर्दा गर्दै केही रमाइला क्षणहरु लिपिबद्ध गर्न बिर्सेछु | केवलकारको लागि लाम लाग्दै गर्दा ढुवानी गर्ने केवलकारहरु पनि आउ जाउ गर्दै गरेको दृश्य देखिन्छ नै | प्रायमा बलि चढाउने अभिप्रायले “बोका” लाई त्यो चिसोमा खुल्ला कारमा सयर गराउने रहेछ , प्रति बोका रु २५० मा |  धर्म गर्ने नाउँमा पालो मिचेर , बेलाइनमा बसेर पाप कमाउनेहरु संग जुझदा अरुकुरामा ध्यान नै गएन |

फर्किने क्रममा केवल कारको लाइन छोटो नै थियो , ३०-४० जनाको | लाइन केवलकार छाड्ने भवनमा पुग्दा एक जना धर्मात्मा एउटा बोकालाई घिच्याई घिच्याई ल्याई राख्या देखें | घांटीमा केवलकारको टिकेटको ट्याग झुण्डीएको | बल्ल झाल्याँस भएँ |

“आज मन्दिर वरिपरी अलिकति पनि रगतको निशान भेटिएन नि है ?” मैले गृहमन्त्री संग आशंका कन्फर्म गर्न सोधें |

“आज एकादशी नि , मसान्त र एकादशी दुवै परेकोले आज शुक्रबार भए नि भीड भएको |” गृहमन्त्रीको प्रष्टीकरण पछी मलाई त्यो बोका घिच्याउने भाइ देखी दया लाग्यो |

“बोका ..... पनि धोका भए छ “ तलबाट माथि ल्याउँदा २५०, फर्किंदा २५० नि चेट... भाकल नि फाकल फुकल भए छ | लास्तई धोका पाए छ , क्यालेन्डर न हेरी आए छ | आदर्शको कुरा गर्दा बलि दिनु राम्रो हैन, त्यो नि निरही तरिकाले | आफ्नो इच्छा पूर्तिको लागि मान्छेको त अनेक रुपमा बलि  दिने समाजमा जनावरको कुरा गर्नु अलिकति कसो कसो लाग्छ नै | इमानको कुरा हाम्रो पुर्खाले कहिलेइ बलि दिएनन | परम्परा धान्न पनि अण्डा चढाउने गर्छन |

यो त भयो बोका र धोकाको कथा | अब पोकाको कुरा गरम |  केही छिमेकीको सरसामानको “पोका “ बोकेर आएका थियम | केही पोका बोकेर फर्किनु थियो | त्यसो त मेरो आफ्नो सिद्धान्त कसैलाई पनि सामानको पोको न दिने र कसैको पनि न लिने थियो तर पनि समाजमा बसे पछी त्यो सिद्धान्तमा अडिग भैरहन नसकिने रहेछ | छिमेकीको आग्रह , साथी भाइको साहयोगलाई पोकामा रुपान्तरण गर्ने पर्दो रहेछ | पहिलो नेपाल यात्राको क्रममा पनि एक जना छिमेकीको पोकाको साइजमा असहमति जनाउँदाको असर अझै भोग्दै छु |

फर्किने क्रममा आधा सुटकेस खालि नै हुने हुँदा कुनै खास अप्ठेरो नहुने | जजसको पोका लाने भाकल थियो, सबैलाई खबर गर्र्यौं | हिड्ने भन्दा २ दिन अघि सम्म पोका रेडी हुनु पर्छ , पुर्र्याई दिनुस वा लिन आउछु भनेर खबर गरें | पायक परे अनुसार लिने वा लिन जाने काम भयो , बिना झन्झट | लिएर आउने कुरा मात्र थिएन , यता पुगे पछी फेरी अर्को समस्या छदै छ |

फर्किन करिब एक हफ्ता बाकी थियो | निम्तोको ताँती लाग्न  थाल्यो | १-२ हफ्ता अघि देखि “बुक” गरेको ठाउँमा बाहेक हतारे निम्तोलाई धन्यबाद मै समापन गरि दिएँ | कोइ त एक दम रिसाए , कोइ दुइ दम | हरदम रिसाए पनि केही छैन, “मन” ले हफ्तौं अघि देखि निम्ता दिने सहृदयीको  गाँसलाई धोका दिनु हुन्न , मेरो मान्यता हो, मेरो वसुल हो | एउटा निम्ता बडा मुश्किलका साथ मिलाइएको थियो . शनिबार लन्चको | बिहानै गृहमन्त्रीको अन्यत्र भ्रमण कार्यक्रमलाई १२ बजे छोट्याई लन्चमा पुग्नु थियो | निम्ता दिने महानुभाव मेरो लागि आदरणीय नै थियो| जिन्दगीमा यावत दुख खाएर परिवार हुर्काएकी एकल महिला | असमयमै पति गुमाएकी| दुखको बेला सक्दो सहयोग गरेकोले पनि होला उहाँले बडा आदरपूर्बक निम्ता दिनु भएको | १२ बजे त कहाँ पुग्न सक्नु, नेपालमा नेपाली टाइम | १ बजे पुगियो, भोकले चूर भैसकेको बेलाँ मिठा मिठा परिकार | पहिला खाना खाउँ अनि गफ गरौला भन्ने सहमति अनुसार लन्च खाइयो | बडा मिठो |

खाना खाइ केही बेर गफिन थाल्यौं, समय पाबन्दी थियो नै ३ बजे चिया खाने निम्ता थियो , नगई नहुने | ३ त त्यै बज्न लागि सक्याथ्यो | नेपाली टाइमको ग्याप राखी अब हिड्नु पर्ला भनी कुराकानी टुंग्याएको के थियौं  ‘ एक छिन है “ भन्दै उहाँ माथि उक्लिनु भयो र एक पोका हातमा झुन्ड्याई आउनु भयो |

“ मेरो बहिनी उतै छिन , केही सामान मगाएको छ , लिएर जानुस है “ – पोकोको रहस्य खुल्यो | लन्चको मूल्य असुल्यो | म अक्क न बक्क | पुलुक्क गृहमन्त्रीको अनुहार हेरें | इशारा मै निराशा पोखे |  नाइँ भनुं, नून चर्को भात खाइ सकें |

कहाँ पुर्र्याई दिनु पर्ने हो ? धेरै टाढा त ... अलि गाह्रो नै हुन्छ , मैले आफ्नो असतुष्टि जाहेर गरि हालें |

“वाशिंगटन तिर बस्छन बहिनी, आफै लिन आउनु हुन्छ , मैले खबर गरि सकें” | माने बा मानें... सामान लिएर जाने मान्छे म , न लिएर पनि जान सक्छु | कति ढुक्क मान्छे......... लिन जानेलाइ खबर गरि सकेका रैछन |

त्येही हो पोका को कहानी ... | एउटा हुन्छ नि  ब्यबहार र तरिका भनेको |

“ अलिकति सामान बहिनीलाई पठाउनु थियो , अप्ठेरो  छैन भने लिएर गैदिनुस “ भन्ने आग्राह हो भने पोकाको साइज अनुसार हुन्छ हुँदैन भन्नु हुन्थ्यो | सिधै भात खुवाएर “पोका” लिएर जा भन्नु सोहरै आना  धोका हो | सन्तान थरिथरिका भन्छन हो रहेछ | कींकर्तब्यबिमूढ़ म बिचरा भातको बदला २ किलोको पोका बोकेर लुरुलुरु ओर्लें ५ वटा रेलिंग नभएको भर्र्यांग ....................

क्रमश: