Posted by: Bennedict July 16, 2022
Login in to Rate this Post:
1 
? 
Liked by
?
Liked by
अन्तिम अंश:
नेपाल त गईयो, तर त्यहा गएर म शक्ड मात्र भए भन्न चै मिल्दैन, कती राम्रा कुराहरु पनि देखे भनौ। अब अर्बनाइजेशन, जेन्ट्रिफिकेशन जे जस्तो छ त्यो त हुँदैछ नै, अनी भविश्यमा अझ कस्तो रुप लेला, त्यो चै म भन्न सक्दिन। सानो हुँदा मैले देखेको काठमाडौं, रिङ्गरोड, मान्छेहरुको भल्नरबीलिटी, इन्नोसेन्स त अब खोजेर पाइनेमा छैन। माथि रबवीनजीले भनेको जस्तो सारा कुरा चेन्ज भए, आदी इत्यादी भए, तर हाम्रा राजनीतिक नेताहरु अझै पनि तेही छन, त्यो लोभ, लस्ट फर पावर सबै तेही छन, न हामी एज जनता तिनिहरुलाई केही गर्न सक्या छौ बरु उल्टै भेडाजस्तो हो त नि, यस्लाई फलो गर्नुपर्छ, चान्स दिनुपर्छ भन्दै साथ दिदै थियौ र अझै छौ पनि। हुन सक्ने भए त म चाहन्थे, ती सब पावर को ट्रिपमा मात्तेका नेताहरुलाई अहिले श्रीलन्कामा भएको जस्तै एक एक गर्दै देशबाट निकाला गरेर सबै तिनिहरुको जाय-जेथा खोसेर फेरी नयाँ सिस्टम बसालु। तर यो मात्र एक "विस्ट्फुल थिन्किङ" न हो। अब रबी लामिछाने जस्ता ब्यक्तित्व आउँदैछन, केही भई पो हाल्छ कि?
आफ्नो ब्यक्तिगत कुरा गर्दा चै म आफु स्वयम त्यहा पेर्मानेन्ट सेटल हुन चै असम्भव नै देखे। फर्स्टमा कुरा चै हेल्थ पोलिसीको आउछ, कसरी त्यहा पैसा हाथमा नराखेसम्म कुनै डक्टरले तपाईंको चेक गर्दै गर्दैन्न। कुनै सरकारी काम गर्न गयो, सि डि यो कार्यालय, हालत तेस्तै छ। कसरी हुन्छ जनतालाई दु:ख दिउ लाग्छ ती कर्मचारीहरुको ध्याउन्न तेही मात्र छ। १५ बर्ष अघी पनि वडा, सि डि यो, अदालतको ताल तेही थियो अहिले पनि तेस्तै लाग्यो। जान पाको छैन टाउको दुख्न थाल्ने, अझ बाहिरबाट आएको या बाहिरको पास्पोर्ट छ भन्ने थाहा हुनुपर्छ तेसपछी त ती कर्मचारीहरुको दसैं हुन्छ हो। खैर.... तल चै केही राम्रो लागेका पक्षहरुको चर्चा गर्दैछु।
पक्ष १
अहिले चै नेपाली यङ्स्टरहरु बिशेष प्लस २, कलेजका विद्यार्थीहरुमा काम गर्ने कल्चर फैलिएको पाए, खुशी लाग्यो यो सबै देखेर। हाम्रो बेला स्कुलिङ नसकेसम्म काम गर्ने चलन थिएन। आमाले बनाएको खायो, बाउको घरमा मोज गरेर बस्यो। अरु बेला फैशन गर्यो, हिड्यो, पकेट मनी माग्यो, बाइक कुदायो अनी बाटो-बाटोमा बस्यो, ढुक्यो, बाटो हिडिरको केटीहरुलाई जिस्कायो। अनी अझ हुनेखानेहरु त काम गरेको गरै भो। कसरी हुन्छ आफु कुल र अरु भन्दा डिफ्फरेन्ट छु प्रुभ गर्यो बस्ने गर्थे। अहिले त्यस्तो गरेको पाईन। मोस्ट अफ देम काम गर्दो रहेछन। यो भएभरको रेस्टुरेन्ट, पार्टी प्यालेस, बाँकेट हलमा भर्खरका केटाकेटीहरु नै काम गरेको देखे। खुशी लाग्यो। अनी सबै भन्दा बिग चेन्ज चै यहाँको उबर र लिफ्ट जस्तै ट्याक्सी र मोटरसाइकलमा 'पठाओ' चल्दो रहेछ अनी धेरै यङ्स्टरहरु 'पठाओ' चलाऊदा रहेछन। कती सँग त बाइकमा कुरा गर्दै जादा धेरै आईडिया पनि भो भनौ। यस्तै एक पटक त ईन्जिनियरिङ पढ्दै भक्तपुरबाट काठमाडौंमा पठाओ चलाऊन आएको पनि भेटे। मोटरसाइकलमा फोन राखेर धेरै पठाओ ड्राइभ गरेर नि होला, शायद बाइकको सन्ख्या त्यस्तो बिधी बढेको।
तर जे होस्, मान्छेहरुमा इन्डिपेन्डेन्ट हुन खोजेको गुण चै मान्नै पर्छ। यो चै सुखद अनुभव लाग्यो मलाई। अनी फेरी तेस्तै म जस्तो मान्छेहरुलाई सजिलो पनि भयो, कतै एक्लै जान-आउन, पठाओ बोलायो, भनेको ठाउमा पुगियो। अब पहिलेको जस्तो साझा बस कुरेर भनेको ठाउमा पुग्ने भनेको चै कठिन नै देखे हो। अनी फेरी कोभिडको डर त थियो नै। पुरै मास्क लगाएर नै मैले मेरो भ्रमण् सके। भिड्-भाड्बाट बच्न त खोजे तर बाटोमा गयो ट्राफ्फिक र मान्छेको भिड त तेस्तै हो। जे होस्, यो अर्बनाइजेशनले ल्याएको सबैभन्दा ठुलो परिवर्तन मलाई चै म्याक्सिमम 'जब क्रिएशन' लाग्यो। तेस्तै म्युजिक भिडियो, मुभी कती बन्छन अहिलेको टाइममा हामी सबैले देखी आएका छौ। डान्सरहरु देखी लिएर एक्टर, क्रु मेम्बर सबैले काम पाइरका रहेछन, काम गरिरहेका रहेछन। मिडिया क्षेत्रमा हामीले चै बाहिर बसेर पनि ठुलै फड्का मार्दै गरेको देखिआएको नै हो।
अनी खाना होम-डेलिभरी गर्ने, अनलाइन सामन खरिद-बिक्री गर्ने अनी घरसम्म पठाउने आदी कल्चर पनि फस्टाएको देखे। पहिला त अब कहाँ हुनु नि सबैलाई थाहा भकै कुरा हो। धेरै मान्छेहरु बाहिर खाने, टेक आउट अर्डर गर्ने गर्दा रहेछन अहिले। अनी अफ कोर्स, धेरै कामहरु त क्रिएट भईरको नै छ। पहिलेको जस्तो टाइम रहेन, अब अमेरिका, युरोपमा चै २० बर्ष अघी नै यो सब शुरु भईसकेको थियो होला, नेपालमा चै अब हुँदैछ। तर पनि मान्नैपर्छ।
पक्ष २
अर्को बिशेष प्रगती भाको पक्ष चै मलाई 'इन्टर्नल टुरिज्म'को बिकास जस्तो लाग्यो। अहिले धेरै मुभी, म्युजिक भिडियो काठमाडौं बाहिर शुटिङ गर्ने गर्छन्, अब थाहा भकै हो, त्यो काठमाडौं खाल्डोमा हेर्न, देखाउन लायक केही बाँकी छ जस्तो त छैन हैन? अनी बाहिर टाढा टाढा शुटिङ गरेर नयाँ नयाँ ठाउँको बारेमा थाहा पाउदा, काठमाडौंबासीहरु र बाहिर जिल्लाकाहरु पनि शायद आँफै ती ठाउहरुमा जाने, बिदा मनाउने, भ्लग बनाउने चलन चलेको देखे। अब यस्ले पक्कै पनि देशको इन्टर्नल टुरिज्म त हेल्प गरिनै राको छ हैन, त्यो पनि देश भित्रै बस्ने नागरिकहरुबाट। आफु त यस्ता ठाउहरुमा पुग्न सकिएन पहिले पनि र अहिले पनि। नत्र त मुस्ताङ, अन्नपूर्ण बेस क्याम्प, लोमानथाङ आदी आदी एरियाको कुरा चै धेरै गरेका थिए आफन्तहरु। जान त सकिएन एक महिनाको बसाइमा, अनी खर्च गर्न नि आँट आएन। अब कसैले फेरी मलाई कन्जुस भन्न पछी पर्दैनन होला। अब यो सब प्रोग्राम चै पछीको भिजिट्को लागि होला। हेरौ।
पक्ष ३
भन्न त मैले भने केही सन्ख्याका केटीहरु पाटन, बगलामुखी लोकल रक्सी टेस्ट गर्न जान्छन रे तर पनि थाहा भाकोहरु यङ जमात पनि धर्म-कर्म गर्न चै अगाडि नै रहेको देखे। रमाइलो लाग्यो। किन भने पशुपती गए, त्यहा नि कहिले नसकिने लामै लाइन देखे, संकटा गए त्यहा नि तेस्तै, दक्षिणकाली तेस्तै। अब अघिल्लो जेनेरेशनको हरु त हुने नै भए, साथ साथै युवा पिढी पनि बाक्लै देखे। मलाई चै लागेको थियो, आजकलकाहरुले केयर गर्दैनन यस्ता धर्म्-कर्मका कुराहरु, तर त्यस्तो हैन रहेछ। मान्छेमा आस्था, भक्ती, विश्वाश चै पाए, अब जे जस्तो स्थिती छ देशको बाटो-घाटोको, ब्यक्तिगत सोचाइ जस्तो भए नि सबैलाई बाध्ने डोरी चै एउटै रहेछ।
अन्त्यमा मेरो नेपाल यात्रा चै नचाहदा नचाहदै छिट्टै ट्युङाउनु पर्ने भो, एक महिना मात्र बसे। शायद अरु पक्षहरु पनि राम्रा लाग्थे कि? आफु जन्मेको ठाउँमा अब शकै शक मात्र पाए नि भन्न मिल्दैन। राम्रा कामहरु पनि भाका नै छन। ठुला ठुला अफिसियल बिल्डिङ बनेका छन, हाउजिङहरुको भरमार भको छ, ठुला ठुला मल, कम्प्लेक्स बनेका छन। पहिले त कहाँ तेस्ता हुनु? लाइफ्-स्टाइल चेन्ज भाको छ, मान्छेहरुमा अर्कै एट्टिट्युड भएको पाए। धेरैको जिबन स्तर हेर्दा त उनिहरुलाई उही अमेरिका, युरोप भाको पाए, किन बिदेश भासिनु नि?
१०० मा १५ % तेही बसेका मेरो स्कुलका साथीहरु राम्रै काम गरिरहेको पाए, कोही बाणिज्य बैंकमा पुगेछन, कोही नगरपालिका, २-३ जना त लोक सेवा पास गरेर ठुल्-ठुलै काम गरेको पनि देखे, कोही बिदेशी प्रोजेक्ट्मा इन्भल्भ भाको पनि पाए, कती जना चै बिदेशी फन्ड्मा स्कलरशिप पाएर जापान, नेदर्ल्यान्ड, नर्वे आदी आदी देश पढ्न गएको पनि सुने। महेन्द्र मालामा कुनै कथामा पढेको लाइन याद आयो, 'नदिका भङालाहरु झै फुटेर कता कता लागे स्कुल छोडे पछी स्कुलका साथीहरु"। टाइम भको बेला पुरानो स्कुलतिर पनि गए, आफुले पढेको क्लासको कुर्सी टेबल छोएर आए। स्कुल बिल्डिङ तेही थिए, तेही छन, हामीहरु सबै मुभ अन गर्यौ।
पुरानो घर गए, अनी आफुले बन्द गरेर आएको किताबको दराज १५ बर्ष पछी खोलेर हेरे। लाग्यो म कुनै 'टाइम क्याप्सुल' खोल्दैछु। धेरै पुराना यादहरु, आवाजहरु मन्-मस्तिष्कमा ठोकिन्न पुगे। इट वज अ नोस्ट्याल्जिक मोमेन्ट रियल्ली। मान्छेले सोचेको जस्तो सधैं हुँदैन रहेछ। हरेक किताब र बाँकी बसेका, तर समयले ओईल्याईएका कुनै कपी, नोट-बुकले आफ्नै कथा बोकेको पाए। मैले त बिर्सी पनि सकेको थिए कि ती किताब, कपिहरु अझ छन मलाई कुरेर बसिरहेका छन। ओल्टाइ-पल्टाइ हेरे, हाथका औलाले छोएर लेखिएका शब्दहरु फील गर्न खोजे, तर टाइम नभएको हुनाले फेरी फर्केर म आउनेछु भन्दै त्यो टाइम क्याप्सुल तेस्तै स्थितिमा बन्द गरे, भारी मनका साथ। बाँकी बसेका पुराना केही फोटोहरु चै साथमा नै लिएर आए।
मैले बुझे, जिन्दगीमा ईम्पोर्टेन्ट भनेको 'साथ बिताईएका मोमेन्टहरु' नै हुन, बाँकी पैसा, गाडी, धन्-सम्पती भनेका त तेस्तै हुन। यिनिहरु त आउने जाने भईराख्छ तर मोमेन्टहरु भने फेरी फेरी आउँदैनन रहेछ।
म मेरो यो लामो यात्रा सस्मरण यही सकाउन चाहन्छु। यतीसम्म पढिदिनु हुने सबैलाई धेरै धन्यवाद छ। फेरी अर्को पटक यस्तै लेखमा भेटौँला नी। आफ्नो बिचारहरु राखिदिनु भए आभारी हुने छु।