Posted by: Bennedict July 11, 2022
Login in to Rate this Post:
0 
? 
?
यो भ्रमणमा म धेरै समय त नेपाल बसिन अनी अरु जिल्ला त्यस्तो त घुमिन। नत्र अरु कुराहरुको बारेमा पनि लेख्न सक्थे होला। पहिले हुँदा पनि त्यस्तो सार्हो त घुमेको थिएन। तेही घुमेका ठाउहरुमा अहिले भन्नुपर्दा चरिकोट, जिरी, बाजुरा, लुम्बिनी, भैरहवा, खस्यौली नै हुन। बरु छिमेकी मुलुक भारत चै तल देखी माथि सम्म अल्ल अराउन्ड सबै घुमे, स्कुलको एक्स्कर्सन यस्तैमा गईयो भनौ। अहिले कती पछी जाँदा पनि काठमाडौं बाहिर जान सकिएन। मैले लेखेका यि कुराहरु मलाई शकिङ लाग्दैन थियो होला यदी म टाइम मिलाएर बेला बेला नेपाल गएको भए, म चै कुवाँकै भ्यागुता जस्तो भए। तर मैले यहाँ लेखेका कुराहरुले चै नेपाल भएका-नभएका दाजु-भाइहरु अफ्फेन्ड चै नभैदिनुहोला। अब भर्खर अमेरिका आउने नेपालीहरुलाई त मेरो कुरा बकवास लाग्ला। यो लेख चै तेती सिरियसलि नलिदिनुहुन अनुरोध छ। जे भएनी आफु म स्वयम पनि तेहिको हावा, पानीमा हुर्केको नेपाली नै हुँँ। त्यो गीतले भने जस्तै, जसो गर, जे गर जतासुकै लैजाउ मलाई, यो मन त मेरो नेपाली हो नै। अहिले पनि नेपाली खाना नै खाइन्छ, नेपाली कल्चर, सन्क्स्रिती नै फलो गरिन्छ हजुर।
खैर,अब शकहरुको सिलसिला त भने, अनी अब माथि हेर्नुस् कस्ता कस्ता कमेन्ट पनि आउँदैछन। एक हिसाबले आई वज एक्स्पेक्टिङ दिस। अब जाउ मेरो रेभेलेशन तर्फ।
# शक ४
गाडी, मान्छे-मान्छेको भिडपछी मलाई सबैभन्दा अजिब लागेको चै पसलै पसलको लश्कर। कती धेरै पसल हो गाठे। जता हेर्यो तेतै पसल, ब्यापार गर्ने हरुको तछाड-मछाड। सिटिको कुनै बाइ-लज, रुल्स, रेगुलेशन भन्ने नै छैन कि क्या हो? अहिले त कुनै टोल हेर्यो भने, त्यहा सबै पाइने रहेछ। तेही ठाउमा गहना पसल, तेही कपडाको पसल, तेही रेस्टुरेन्टहरु, तेही मोमो पसल, तेही किराना पसल, तेही साइकल मर्मत पसल, तेही मासु पसल, तेही भाडाकुडा पसल। ओह हो। पहिले जस्तो अब गहना पसल खोज्न, खिचा-पोखरी या न्यु रोड जानुपर्ने जस्तो हैन रहेछ। कपडा किन्न बिशाल बजार या कुनै कम्प्लेक्स जानुपर्ने छैन रहेछ। सबै वरि-परी पाइने। तर १५ बर्ष अघी पनि प्लानर, आर्किटेक्टहरु काठमाडौं यस्तो बनाउने, उस्तो बनाउने भन्दै कुर्लन्थे हो, अहिले चै के भए होलान ती सबै ठुला ठुला गफहरु? बाटो-घाटो, जोनिङ गरिएको प्लानिङ भनेको कता गए? मलाई त यो १५ बर्षको टाइममा यहाँ के भएछ? के डिज्यास्टरले स्ट्राइक गरेछ नि जस्तो भो।
खाली हाउजिङ र अग्ला अग्ला बिल्डिङ कम्प्लेक्स बनाएर अनी आफ्नो डिजाइन भन्दा बाहिरको एरिया चै बाल्-मतलब गरे जस्तो फिल भो। हाउजिङभित्र, मोडेर्न बिल्डिङको ईन्टिरियर हेर्दा त ओह हो, बिदेशै पुगे जस्तो छ नि, अनी हाउजिङ, तेही बिल्डिङ बाहिर खुट्टा टेक्नु, फोहोर्-मैलाको डुङुर, तेही छाडा हिडिरहेका गाइहरु, भुस्याहा कुकुरहरुको बग्रेल्ती। एउटा समस्या देखे पो। मेरो घर-कम्पाउन्डबाहिर चै मेरो सरोकार हैन भने जस्तो देखे। हुन त यता पनि हामी तेस्तै सोच्छौ, गर्छौ होला, तर तेस्तरी फोहोरको डुङुर फाल्न, पब्लिक एरियामा हत्पती फोहोर गर्न चै डराउछौ नै। अब यहाँ प्राइभेट घरको र पब्लिक स्पेसको भित्तामा कोही आएर रातमा ग्र्याफ्फिट्टी कोर्यो भने कत्रो अफेन्स नै मानिन्छ, गर्नेले त गर्छन् रिस्क मोल लिएर, तर उता चै जता फोहोर नफाल भन्या छ तेही गएर रातिको समयमा फोहोर फाल्यो, कसले पो देख्या छ र? जहाँ जस्ता-पाताले बन्दै गरेको प्राइभेट प्रपर्टी घेरेको छ, तेही जस्ता-पातामा गएर फिल्मको पोस्टर टास्देको छ। गनगन गरेको लाग्ला तपाईंहरुलाई, गुनासो को पोको फुस्काउदैछु भनेर लीइदिनुहोला।
# शक ५
आफ्नो प्राइभेसीमा मान्छेहरु फोहोरी नै हुन्छन, यस्मा दुई मत नहोला, तर यहाँ त के हो, पब्लिक एरियामा खुलेआम "ह्याक थु" गरेर घाटिको खकार उक्काएर पब्लिक बाटोमा फालेको देखे, एक दुई केस भए पो कोही कोही तेस्तै हुन्छन भन्नु हो। म्याक्सिमम मान्छेहरु चै थुक्ने र सिङान फ्याल्ने बानी भाको देखे, बाहिरको फरेनरहरुले यो सबै देखेर के भन्छन होला। अजिब त तेतिखेर भो, गाडीमा थिए, एक्जना केटो एउटा हाथले एउटा नाकको प्वाल बन्द गरेर अर्को प्वालबाट बिना सिङान छोएर फोर्सका साथ गाडी अगाडि सिङान फ्याल्छ पो हो। हत्त। धन्न मलाई त उल्टी आउन मात्र बाँकी थियो यस्तो सबै देख्दा। किन यस्तो बानी राखेको होला मान्छेहरु? हावामा धेरै पल्युशन भर हो कि? म एक महिना बसे, मैले त बाटोमा थुक्ने, सिङान फाल्ने गरेको जस्तो त लागेन।
अनी अर्को सबैभन्दा मेन कुरा जसले गर्दा आइ वज सिरियस्ली डिस्गस्टेड। मैले देखे मोस्ट अफ दिज पिपल अन दि स्ट्रीट, जो आफ्नो सानो-तिनो ब्यापार गर्दै थिए, उनिहरु चै कुनै शेम बिना नाक कोट्याएर थिङ पसल कुर्दैथिए। इज दिज फर रियल, म्यान? कामलाई सानो ठुलो म भन्दिन, तर हेर्नुस्, तपाईं आफ्नो सामन बिकाउनुहुदैछ, अनी त्यस्तो हरकत गर्ने? सबैले देख्ने गरेर? किन्ने मान्छेहरुलाई घिन लाग्न सक्छ। तर मलाई लाग्यो, त्यहा पिपल आर डिसेन्सेटैज्ड, पब्लिक एरियामा थुक्नु, सिङान फ्याल्नु, नाक कोट्याउनु इज नो बिग डिल। एक्सेप्शनहरुमा चै अली राम्रो लुगा लगाउने, बाहिरकै जस्तो फैशन गर्ने, चाल्-धाल गर्नेहरु चै गर्दैन थिए त्यस्तो। तर दे आर डि माइनोरिटी होला यहाँ। मलाई यस्तो लाग्नुको कारण म अर्को प्याराग्राफमा भन्नेछु।
# शक छ
पर्तिवर्तन त संसारको नियम नै भनिन्छ हैन, तर यहाँ चै मैले ठुलै परिवर्तन पाए काठमाडौंमा देखिने मान्छेहरुको केसमा। मैले के नोट् गरे भन्दा हुलका हुल बनाएर गैर-नेपालीहरु हिंडेको चै प्रशस्त देखे, नेपाली मधेसी हैन, बरु छिमेकी राष्ट्रको जनताहरु। मेरै टोलमा पनि कत्ती ठुलो ठुलो घर उनिहरुले किनेका रहेछन, पहिलेको नेपाली टोल त अहिले मदिसे टोल हुन लाको रहेछ। अनी मैले सुनेको चाइनिजहरु पनि टन्नै थुप्रेका छन रे, देख्न त देखिएन। यो अब राम्रो हो कि हैन, भविश्यको लागि तपाईंहरु बिचार गर्नुस् है। तपाईं हामी जस्ता काठमाडौं जन्मेका या पहिले देखिका रैथानेहरु मोस्ट्ली बाहिर मुलुक पुगेका छन हैन, अनी देशमा चाँही बिदेशीहरु थुप्रिएका छन, तेही बस्छन, काम गर्छन्, भाषा पनि सजिलै सिक्छन।
हामी चै अपर्च्युनिटीको तलाशमा कहाँ कहाँ छौ, अनी गैर्-नेपाली मान्छेहरु चै तेही नेपालमा अपर्च्युनिटी बनाउदैछन। खैर, पहिले यस्तो थिएन हो। माओवादीले काम गरेर खाने बातावरण नै बनाउन दिएको थिएन, काम गर्छु भन्नेलाई नि उठिबास लगाउनेहरु यिनिहरुको पालामा यस्तो बिधी छिमेकी राष्ट्रको मान्छे ओईरिएको थिएनन जस्तो लाग्छ मलाई। अनी त्यस्तो भनेर सबै काठमाडौं खाली भको छ पनि भन्न मिल्दैन। कती डक्टर, इन्जिनियर छन अझै राम्रो काम गर्दै। उनिहरुको लाइफ्-स्टाइल चै फरक देखे। अनी हुने खानेहरु यहिको जस्तै फैशन गरेको पनि देखे। बाहिर चै हत्पती हिड्दैनन, अब मोस्ट्ली गाडी बिना कतै जादैनन हैन। पहिलेको जस्तो हैन, अहिले गाडी आँफै चलाऊनु, गाडी राख्नु कुनै ठुलो कुरा हैन रहेछ। पैसा चै टन्न भको देखे मान्छेसँग।
क्रमश:
Last edited: 11-Jul-22 07:35 PM