काठमाडौँ, १ मंसिर ।

पेट्रोलियम पदार्थ सहज आपूर्तिका लागि सरकारले चीनको पेट्रो चाइना कर्पोरेसनसँग इन्धन आपूर्ति सम्झौता गर्ने तयारी गरिरहँदा सम्झौता हुन नदिन नेपाल आयल निगमका कार्यकारी निर्देशक गोपालबहादुर खड्का सक्रियरुपले लागेको नेपाल आयल निगमसम्बद्ध स्रोतको दाबी छ ।

चीनबाट इन्धन आपूर्ति गर्ने विषयमा कार्यकारी निर्देशक खड्का नै बाधक देखिएपछि वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री गणेशमान पुन खड्कालाई पत्तै नदिई चीनबाट सहज तरिकाले इन्धन आपूर्ति सहज गराउन व्यावसायिक सम्झौता गर्ने विषयमा उच्चस्तरीय भेटवार्ताको लागि बेइजिङ पुगेका हुन् ।

करिब दुई महिनादेखि जारी अघोषित नाकाबन्दीका कारण इन्धनको चरम अभावको समयमा वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयले उत्तरी छिमेकी चीनसँग इन्धन सम्झौता गरेर इन्धन आपूर्तिको लागि वैकल्पिक तयारी गरेस्वरुप नेपाल आयल निगम र पेट्रो चाइना कर्पोरेसनबीच बेइजिङमा ११ कात्तिकमा समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर भएको लामो समयसम्म निगमले दीर्घकालीन रुपमा मागको करिब ३० प्रतिशत इन्धन आपूर्ति गर्ने व्यापारिक सम्झौता गर्न पत्र प्रेषित गर्नुपर्नेमा त्यसो नगरी आलटाल गर्दै आएका कार्यकारी निर्देशक खड्काले सरोकारवाला निकायको व्यापक दबाबका कारण बाध्य भएर ढिलो गरी गत हप्तामात्र व्यावसायिक सम्झौताको लागि पूर्ववत् रुपमा गर्नुपर्ने सम्पूर्ण तयारीसहित पेट्रो चाइनाका आधिकारिक प्रतिनिधिमण्डललाई व्यापारिक सम्झौताको लागि नेपालमा आमन्त्रण गर्दै औपचारिक पत्र प्रेषित गरेको र नेपालका केही विवादास्पद पृष्ठभूमिका कम्पनीसँग कमिसन लिएर चर्को मूल्यमा इन्धन आपूर्ति गर्ने सम्झौता गरेपछि कार्यकारी निर्देशक खड्काको नियतमाथि शंका गर्दै वाणिज्य तथा आपूर्तिमन्त्री गणेशमान पुन पाँच सदस्यीय टोलीसहित गोप्य तरिकाले हङकङ हुँदै चीनको राजधानी बेइजिङ पुगेका हुन् ।

औपचारिक तरिकाले बेइजिङ जाँदा आफ्नै मन्त्रालयका केही अधिकारीका साथै मातहतको नेपाल आयल निगमका अधिकारीबाट असहयोग हुने तथा यस प्रक्रिया रोक्न ठूलो चलखेल हुनसक्ने आंकलन गरेका मन्त्री पुन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, एमाओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल र मन्त्रालयका सीमित अधिकारीलाई मात्र खबर गरेर २४ कात्तिकमा मध्यरात हङकङसम्म मात्रै जाने भन्दै ड्रागन एयरको नियमित उडानमार्फत हङकङ हुँदै चीनको राजधानी बेइजिङ पुगेको मन्त्री पुनको निजी सचिवालयसम्बद्ध स्रोतले जानकारी दिएको छ ।

मन्त्री पुनले चिनियाँ पक्षसँग छलफलको लागि सहजताको लागि एसिया प्यासिफिक एक्सचेन्ज एन्ड कोअपरेसन फाउन्डेसनका उपमहासचिव एवं एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डनिकट रहेका चाइनिज एजेन्टको रुपमा परिचित व्यापारी नरेन्द्र उलक र एमाओवादीका पूर्वसभासद् राजकाजी गुरुङलाई लिएर सुटुक्क बेइजिङ पुगेपछि नेपाल आयल निगमका कार्यकारी निर्देशक आत्तिएका छन् । करोडौँ कमिसनको खेलमा विराट पेट्रोलियम र पेट्रोलिम्याक्स प्रालिसँग चर्को मूल्यमा इन्धन आपूर्ति सम्झौता गरेर नेपाल आयल निगम डुबाउने खेलमा लागेका कार्यकारी निर्देशक खड्कासहित निगम र मन्त्रालयका केही उच्चपदस्थ अधिकारीसमेत मन्त्री पुनलार्ई असफल बनाउन लागिपरेको स्रोतको दाबी छ । चीनबाट इन्धन ल्याउने विषयमा सम्बन्धित निकायका अधिकारीहरु नै असहयोगी भूमिकामा देखिएपछि मन्त्री पुन चीनबाट इन्धन आपूर्ति गर्ने विषयमा अग्रसर हुँदै चिनियाँ पक्षसँग वार्ता गर्न बेइजिङ पुगेको मन्त्रीनिकट स्रोतको दाबी छ ।

विराट पेट्रोलियमसँग कमिसनको लोभमा चर्को मूल्यमा इन्धन खरिद गर्ने गरी जारी गरिएको २० करोड रुपैयाँको एलसी काण्डमा संसद्को उद्योग वाणिज्य तथा उपभोक्ता हित सम्बन्ध समिति र सार्वजनिक लेखा समितिले छानबिन सुरु गरेपश्चात् आत्तिएका खड्काले मध्यरातमा विराटलाई निगमसँगको ठेक्का सम्झौता खारेज गर्न लगाएका थिए । स्रोतका अनुसार एमाओवादी अध्यक्ष प्रचण्डका स्वकीय सचिव चूडामणि खड्का तथा माओवादी नेता टोपबहादुर रायमाझी र अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगको उच्च नेतृत्वको संरक्षणका कारण विभिन्न अनियमितताका घटनामा मुछिँदा समेत खड्कामाथि कारबाही हुन नसकेको एमाओवादीका एक केन्द्रीय सदस्यले बताए ।

सार्वजनिक पदधारण गरेका व्यक्तिबाट अधिकारको दुरुपयोग गरी कानुनविपरीत रकम भुक्तानी दिने तथा कानुनविपरीत अभिव्यक्ति दिने कार्यकारी निर्देशक खड्काउपर कारबाहीको माग चौतर्फी उठ्दा समेत हालसम्म उनीमाथि कारबाही नहुनु दुःखद भएको बताउँदै उनले विराट काण्डमा उच्च राजनीतिक नेतृत्व समेतको मिलेमतो रहेको बताए । पेट्रोलियम पदार्थ अभाव रहेको मौकामा कार्यकारी निर्देशक खड्का तेल माफियासँग मिली अस्थायी रुपमा विराटमार्फत इन्धन आपूर्ति गरी अन्त्यमा नेपाल आयल निगमका सम्पूर्ण पूर्वाधारहरु समेत विराटलाई सुम्पिएर नेपाल आयल निगमलाई धरासायी बनाउने खेलमा लागेको व्यापक गुनासो आएपछि मन्त्री पुनले बेइजिङबाट फर्केलगत्तै नेपाल आयल निगम र मन्त्रालयका केही अधिकारीको फेरबदलको तयारी गरेको स्रोतको दाबी छ ।

-मदन भण्डारी

प्रकाशित मिति: मंगलबार, मंसिर १, २०७२