मैले साझा मा ३ वर्ष अगाडिनै गणतन्त्र को समर्थन गरेको थिए तर मैले सोचेको  गणतन्त्र  जातिय गणतन्त्र थिएन. अब नेपाल गणतन्त्र मा जाने वैसक्यो तेसकारण गणतन्त्र चाहिन्छ  कि चैदैना भन्ने बहस तेती जरुरि देख्दिन तर गणतन्त्र  कसरि सफल होला भन्ने मात्रै सोच्नु पर्ने बेला हो यो. नेपाल मा गणतन्त्र खास गरेर मधेस आन्दोलन पछि जोर  पाएको हो तर नेपाल मा जातिय राज्य  चाहने हरु धेरै थिए.
साझा को कुराकानी र पत्रपत्रिका  हरु पढ्दा  के देखिन्छ भने नेपाल मा खास गरेर तीन समुदाय लै जातिय गणतन्त्र चाहिएको  छ
१. नेवार:
मलाई तह छैन मेजोरिटी ओफ नेवार जातीय गणतन्त्र  चाहन्चन  कि चाहदैनन्  तर इन्टर नेट मा र पत्रपत्रिकामा अनि  तथाकथित विद्वान  नेवार हरुले  सधै नेवा राज्य चाहिन्छ  भनेर माग गरेको देखिन्थ्यो मेरो यो पोस्ट नेवार हरुलाई गाली गर्न लेखेको होइन खाली मैले गत  पाच बर्सा सम्म पत्रपत्रिका र  इन्टरनेट सुर्फ गरेर बटुलेको  अनुभब मात्र हो. सधै  प्रिथिबी नारन शाह लै गाली गरेको मात्र देखिन्थ्यो (येस्मा अपबाद पनि छन्) .नेवार हरु लै प्रिथिबी नारन सहः ले काठमाडौँ जिते को मा सारै चित्त दुखेको जस्तो छ, किन दुखेको हो थाहा  भएन. गोर्खा ले नेपाल जिते पनि हरेको राज्य बाट नै देश को नाम राखियो के त्यो ठुलो होइन? त्यो नेवार हरुको आदर गरेको होइन? गोर्खा ले नेपाल जिते पनि झन्डा चाही हारेको राज्य कै राक्खेको होइन?  जित्ने राजा को झन्डा त राजाको झन्डा मा मात्र सिमित गरेको होइन?  नेवार कुमारी को खुट्टा ढोगेर राजा ले नेवारी संस्कृति प्रति सम्मान देखाएको होइन? काठमाडौँ मा मात्र मानिने पर्ब हरुमा रास्ट्रिय  बिदा दिएको होइन?  नेवार हरुको रन्जना लिपि लै नेपाल ले संयक्त राष्ट्र संघ मा नेपाल को लिपि भनेर पठाएको  होइन? जबकी समुकता रास्ता संघ को सदस्य बन्न लै आफ्नो लिपि देखाउनु पर्ने कुनै जरुरत हुदैन. तेस्लाई अझ negative अर्थ लगाएर नेवारी  लिपि नराखेको  भए नेपाल ले सदस्यता नै पौने थिएन भन्ने  नेवार हरु पनि थुप्र्रै भेटिए . नेवार हरु ठुलो पोस्ट मा पनि धेरै पुगेका छन् मुख्य सचिब सम्म भएका  छन् . अब प्रत्तिसपर्धा गर्नै नसक्ने हरु त कहिँ पनि पुग्दैनन् . राजा का  धेरै सचिब हरु  नेवार  हरुनै थिए क्यारे. गणेशमान, पुस्पलाल  ले नेवार हरुको मात्र नेता हुन नमानी सारा नेपाल को नेता भएर गल्ति गरेको हो?  नारान गोपाल ले नेवारी मात्र गीत नगएर नेपाली गीत गएर सारा नेपाली को मान जितेय्को  को गल्ति हो? तेस्तू अनगिन्ति उदाहरण छन्
व्यक्तिगत रुप मा मलाई के लाग्छ भने बहुमत नेवार जातीय राज्य चाहदैनन्  तर पनि अल्पमत हरु को अवाज जहिले पनि ठुलो हुन्छ किन हो , साझा कै कुराकानी मा ५ वर्ष अघि देखि को observation  गर्ने  हो भने सुरुमा जातिय राज्य को समर्थक   नेवार हरुले जब मधेसी हरुले र  आन्य ले जातिय राज्य माग गर्न थाले तब मात्र उनीहरुको होस् खुलेको जस्तो देखिन्छ.
पहिला कुरा त नेवार भनेको जात नै होइन सव्यता हो, रोम कत्रो ठुलो सभ्यता  थियो तर अहिले सानो  सहर मा खुम्चिएर बसेको छ के अब इटाली लै रोम भनेर नाम राख्न पर्यो  भनेर आन्दोलन   गर्नी? २५० वर्ष अघि नै राजा हरुको लोभ ले गर्दा नेवार सभ्यता वोरालो लागि सकेको थ्यो तेसै कारण ले प्रिथिबी नारायण शाह ले जिते धन र पैसा को लोभ ले गर्दा तीन शहर त आपस मा मिले बस्न सक्दैन थे तेसकारण त्यो सभ्यता को अन्त्य निश्चित थियो प्रिथिबी नारायण शाह ले नगेरेको भए आरु ले अन्त्य गर्थे. तर पृथी नारायण शाह ले जिते पनि नेवार हरुलाई उचित सम्मान दिएको देखिन्छ हो केहि लै मृतु दण्ड दिएको थ्यो तर तिनीहरु त्योबेलाका दुष्ट  हरु थिए, राजा लै मुर्ख बनाएर आफ्नो दुनो सोझ्युनी मान्छे हरु, एक प्रकार को भूमिगत माफिया
रह्यो भाषा को कुरा नेवार भाषा भन्दा पहिला काठमाडौँ मा संस्कृत बोलिन्थ्यो रे इन्टरनेट मा छ त्यो कुरा. संस्कृत हटाएर नेवारी आयो नेवारी हटाएर नेपाली आयो कुन ठुलो कुरा भो? कि नेवारी भाषा हटाउने नहुने भाषा हो र? फेरी नेपाली भाषा संग रिश किन हो? नेपाल मा  हिन्दी भाषा ले कब्जा जमाई सक्या तह छैन अझै पनि नेपाली भाषा संग रिश? सिनेमा र तेले सेरिअल हेरेर हिन्दी सिक्न हुने तर नेपाली भनेय्पाची किन घृणा. कि नेवार हरु लै सबै आफ्नै मात्र चाहिने? धेरै भासभासी भएको  गरिब देश मा एउटा भाषा लै सरकारी भाषा को रुप मा प्रयोग गरेको ठिक देखिन्छ नि. नेवा राज्य हुने पर्ने, नेवारी भाषा चलाउने पर्ने, नेपाल सम्बत चाहिने  चाहिने  तेती मात्र होइन अरु  सबैले तेस्को follow  गर्नै पर्ने. आफ्नो बाहेक  अरुको गन्दै नगन्ने?? extremism  भन्या तेही होइन? बिन लादेन ले तेही भन्छ होइन?

नेवा राज्य भएर के हुन्छ?  नेवा राज्य मा बस्ने नेवार को संख्या  २५% होला ५०% बाहुन छेत्री होला २५% अरु होला. अब के २५% ले majority  माथि राज्य गर्ने? सौथ अफ्रीका को जस्तो apartheid ?  प्रजातन्त्र  मा त्यो सम्भब छ? के नेवा राज्य मा नेपाल भाषा लै मात्र कामकाज को भाषा बनाउन मिल्छ?  सबै जात जाति को बराबर आधिकार हुने भए आहिले कै ठिक छ नि नेवा राज्य किन चाहियो?

मधेसी लै मान्छे बराबर नगन्ने  नेवार हरु होइन? मनु मखु मर्स्या भनेर? तेस्को लागि नेवार हरुले मदेसी हरु संग सार्बजनिक रुप मा माफी मागेको छ?
नेवार हरुको खास  समस्या  केहि छैन जे छ त्यो केहि सिमित नेवार हरुको कलुसितसोच  मात्र हो.
नेवार हरु ले यो सोच्न जरुरि छ कि अरु जात जति हरुले कति रमाएर उनीहरुको चाडमा भाग लिन्छन. एउटा राजा ले आफ्नो रानी लै खुसि राख्न सुरु गरेको गाईजात्रा  आज रास्ट्रिय पर्ब भै सक्यो कुनै  न कुनै  प्रकार ले सबै जना ले यो मनौछां. येस्तू सकारात्मक  कुरा हरु कतिछा त्यो देख्न सकेको खोइ? आनी नेवार हरु अरु  जातजाति को चाड मा कत्तिको सभागी हुनुहुन्छ नधती  कन भन्नोस् त.  
मलाई थाहा  छ साझा मा धेरै सकारात्मक सोचाई राख्ने नेवार मित्र हरु हुनुहुन्छ मेरो यो पोस्तिंग वहा हरु प्रति लक्चित छैन  तर जहिले पनि आफु हेपिएको ठान्ने inferiority  complex भएका हरु र बदला को भाबना भएका नेवार हरुको लागि मात्र हो.
मलाई नेवार बोल्न पनि औछा र नेवारी खान मेरो प्रिय खाना हो  तर कतिपय नेवार साथी हरु कुकुर को पुछार  १२ वर्ष ढुङ्ग्रो मा राखेपनि बांगा को बनगाई जस्तो  देखेर दिक्क लाग्छ
 
नेपाल मा साचै कसै माथि थिचो मिचो  भएको छ भने त्यो हो दलित हरु,  पहाड का  दलित, हिमाल का  दलित, काठमाडौँ का  दलीत्  र तराई का दलित   बाहुन, छेत्री, उच्ह  जति का नेवार र उच्हा जति का मधेसी सबै ले उनीहरु संग माफी मग्न पर्छ र उनीहरुको लागि उचित अवसर को सिर्जना गर्नु पर्छ तेसो  भए मात्र गणतन्त्र सफल हुन्छ नत्र अर्को १० वर्ष मा अर्को क्रान्ति

अब अरु जातिय राज्य को बारेमा अर्को पोस्ट मा.