Syagjali Magar, Bob Marley and yakthung_laje,

Some misunderstood parts and high emotions aside, you have brought some serious and complex issues here. Let me share my views.

1. a. Who the f_k made NFDIN Act 2002 ?

National Foundation of Development of Indigenous Nationalities

आदिवासी जनजाती उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान

http://67.148.94.48/~nfdingo/index.php?option=com_content&view=article&id=54&Itemid=79

 

1.b. Where is Managis and the Tangbotens ?

NFDIN को सूची incomplete भएको कुरालाई सबैले स्वीकार गर्दछन् । थुप्रै independent researchers र सरकारले नै गरेको अलग्गै जनगणनामा जातजातीहरुको संख्या 100 भन्दा बढी देखिएको छ । त्यसैले ढुक्क भए हुन्छ, सबै जातजातीहरु र तिनीहरुको branches (anthropological or otherwise) समेत गणना भएको छ, सरकारी वा academic record मा ।

Your question also opens up another very interesting and important dimension of ethnic discourse, which to tell you the truth, contemporary ethnic federalists are trying to suppress. र त्यो के हो भने कुनै जात वा जाती भित्र भएको sub-identity diversity (थर, थरी वा गोत्रको रुपमा रहेको)।

उदाहरणको लागि म आफै लिउँ । मेरो थर ‘खडका’ र थरी चाही ‘लकाईं’ । मैले अनुभव गर्ने kinship भनेको ‘लकाईं खडका’ संग मात्र हो । अरु थरीका ‘खडका’ हरुसंग म kinship होईन distance अनुभव गर्छु (मैले psychological/biological कुरा गर्‍या है, political कुरा गर्‍या हैन ) । अनि छेत्री जातका अरु थरहरुसंग वा बाहुन जातसंग पनि कुरा उहि हो, म kinship होईन distance अनुभव गर्छु । र यो psychological scheme ( “clan” as the fundamental unit of kinship) सबै जातजातीमा लागु हुन्छ । यसको significance  र यसलाई deny नगर्ने model के होला ? मेरो presentation को उद्देश्य त्यही हुनेछ ।

2. Nepe’s opposition and own model

स्याङ्जाली र याक्थुङ बन्धुले मेरो model पनि नदेखि, अलिकति प्राज्ञिक कौतुहलता समेत नजनाई, आँखा चिम्लेर dismiss गरेको देख्दा आश्चर्य पनि लाग्यो, दु:ख पनि लाग्यो । स्याङ्जाली र याक्थुङ बन्धुको model कस्तो हो त्यो जान्न पाए, मलाई उचित उत्तर दिन सजिलो हुन्थ्यो । तपाईहरुले चाहनुभएको मोडेल अनुसारको map छ भने पाम् । कुनै particular scholar को मोडेल वा बहस हो तपाईहरुले चाहेको भने त्यो उल्लेख गरिदिनुभए पनि हुन्छ, म त्यसै अनुसार उत्तर दिन कोशिस गर्नेछु ।

मेरो मोडेलको परिचय दिनु अगाडी मैले ethnic federalism प्रति जुन विमती जनाएको छु त्यो खास कुन चाही मोडेलको विरुद्ध हो भन्ने बताउन जरुरी छ । त्यो एकदमै महत्वपूर्ण पक्ष छ है ।

मेरो प्रतिवाद गरेको मोडेल हो – regionally imposed mono-ethnicism.

र मेरो प्रतिवादको आधार दुईटा छ:

एक, नेपालको हरेक region (माओवादी लगायत जातीय संघियतावादीहरुले identify गरेकाहरु) multiethnic छ । त्यसैले त्यहाँ एक जातीलाई “राजा-जाती” र बाँकीलाई “रैति-जाती” घोषणा गर्ने काम अनुचित र दुष्परिणाम निम्त्याउने हुन्छ भन्ने मेरो देखाई ।

दुई, कुनै पनि region लाई माथि भनेजस्तै जबर्जस्ती र कृत्रिम तरीकाले mono-ethnicization गर्नुको साटो अहिले जेजस्तो heterogeneity छ त्यसलाई जस्ताको तस्तै राखी, जस्ताको तस्तै पहिचानको मान्यता र सम्मान दिई (local level मा) र केन्द्रमा सर्वजातिय र सर्वसामुहिक inclusion हुने प्रावधान र ढाँचाको मुलुक निर्माण गर्नु superior alternative हुनेछ ।

जस्ताको तस्तै स्थानिय पहिचान भनेको के हो भने जुन टोल, जुन गल्ली, जुन गाउँ-समुह (जहासम्म continuously फैलिएको छ त्यहाँसम्म ) मा जुन जुन जातीहरु वसोवास गर्दछन् त्यही त्यही अनुसार स्थानियवासीहरुले आफ्नो चाहना अनुसार लोकतान्त्रिक विधी र मान्यताद्वारा निर्णय गर्ने ।

तलको आंशिक नक्सा जहाँ गाविस स्तरमा 50% भन्दा बसोबास भएको जातिय समुह देखाईएको छ, त्यसबाट मेरो बुँदा बुझ्न सजिलो होला:

 

 

 

मेरो मोडेलको स्थानिय प्रारुप त्यही हो । क्षेत्रिय प्रारुपको हकमा, मैले केही वैकल्पिक ढाँचा राखेको छु- तर सबैको मुख्य बुँदा के हो भने यो जातिय-निरपेक्ष र सिमित भूमिका भएको हुनुपर्छ । र केन्द्रलाई मैले सर्वसांस्कृतिक सर्वसमावेसी पहिचानको रुपमा ढाल्नुपर्छ भनेको छु । सर्वसांस्कृतिक सर्वसमावेसी बनाउनका लगि पुराना खस-संस्कृति-प्रधान पहिचान-निर्माण बदल्ने केही कठीन निर्णयहरु गर्नुपर्ने हुन्छ भन्ने मेरो विचार हो ।

मैले यी कुराहरु वाशिङ्टनको कार्यक्रममा आंशिक व्याख्या गर्न पाएको थिएँ, तर मेरो presentation material मा भने त्यो संक्षिप्त र अव्याख्यित रुपमा थियो ।

साझामा यो कुराकानीको फाईदा के भयो भने उक्त मोडेलको व्याख्या गर्नु जरुरी रहेछ भन्ने बुझें । San Francisco मा कोशिस गर्नेछु ।

सबैलाई स्वागत र यहाँ comment गर्ने Newlynew, Crazy Love, KisneKale, Lakhe, Sambhu, Syanjali Magar, Bob Marley र yakthung_laje लाई धन्यवाद !

 

Nepe