गजलको   ज्ञाता त म होइन तर गजल पढ्दाखेरी जहाँ अनुप्रास सुरु हुन्छ त्यहाँ pause गरेर पढ्दा अलिक मज्जा आउँछ| तर यसमा rhyme मिलाउने word पछी pause गर्नु पर्ने जस्तो लाग्यो मैले पढ्दा| हुनत मेरो अल्पज्ञानको कारणले हो कि| कमेन्टको लागि क्षेमा चाहन्छु पहिलेनै किनकी अरुको काममा दोष दिन सजिलो हुन्छ आँफै गर्दा गाह्रो हुन्छ |
तपाईंको यो भन्दा पहिलेको गजल पनि पढेको थिएँ यही साझामा,  राम्रो लेख्नु हुन्छ| अनि मलाई गजलका केही नियमहरु सिकाउन अनुरोध गरेको थिएँ | कुनै book भइदिए यसो नाम दिनुहोल मैले हेर्न चाहन्छु| 

दिनेश जी,
यो भन्दा पहिले को गजल पनि पढेको थिएं, उत्तम गजल थियो। समयभावको कारण टिप्पणी गर्न सकिन। जहाँ सम्म यो गजल को सवाल छ, यो पनि राम्रो सिर्जना मानेको छु ।

त्यसो त म गजलकार होइन, झिना मसिना कबिता-सबिता कोर्छु । मान्छे जस्ताइ गजल पनि स्वतन्त्र हुनु पर्छ भन्ने मान्यता को मान्छे परें। नियममा बाँधिएर भावलाई बन्धक बनाउने हो भने त्यो गजल के गजल ? मान्छे हुने कि मेशिन ? मेरो सवाल त्यति हो ।

FYI,

उर्दु गजलमा प्रचलित केही बहर (छन्द) हरु:

संकेत:

I = ह्रस्व = क, कि, कु

S = दीर्घ = का, की, कू, के, कै, कम्, क:

(1) मुतकारिब (12 अक्षर)

ISS ISS ISS ISS

(2.1) हजज (16 अक्षर)

ISSS ISSS ISSS ISSS

(2.2) हजज (अस्तर) (12 अक्षर)

SISS SS SS ISIS

(2.3) हजज (मुसम्मन मकबुज) (16 अक्षर)

ISIS ISIS ISIS ISIS

(2.4) हजज (भेद) (11 अक्षर)

ISSS ISSS ISS

(3) रजज (15 अक्षर)

IISIS IISIS IISIS

(4.1) रमल (16 अक्षर)

SISS SISS SISS SISS

(4.2) रमल-2 (11 अक्षर)

SISS SISS ISS

(4.3) रमल-3 (10 अक्षर)

SISS ISSS SS

(4.4) रमल-4 (11 अक्षर)

SISS SISS SIS

(4.5) रमल-5 (14 अक्षर)

ISIS IISS ISIS SS

(4.6) रमल-6 (14 अक्षर)

SISS IISS IISS SS

(5.1) मुतदारिक (12 अक्षर)

SIS SIS SIS SIS

(स्रग्विणी छन्द)

(5.2) मुतदारिक-2 (24 अक्षर)

SIS SIS SIS SIS SIS SIS SIS SIS

(6) कामिल (15 अक्षर)

IISIS IISIS IISIS

(7) वाफिर (20 अक्षर)

ISISS ISISS ISISS ISISS

(8) मुज्तस (16 अक्षर)

ISSS IISS ISSS IISS

_____________________